Tüketici Hakları Derneği (THD), “İthalatın artması, pahalılığı arttırıyor. Türkiye Zirai Donatım Kurumu’nun (TZDK) özelleştirilmesi ve tasfiye edilmesi, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin (TKK) özerkleştirilmesi, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) işlevinden uzaklaştırılması, bitkisel üretimin azalmasının belirleyici nedenlerinden birisidir” açıklamasını yaptı. THD’nin açıkladığı verilere göre, son 21 yılda kişi başına düşen patates miktarı 80 kilogramdan 61 kilograma, kuru soğan 31 kilogramdan 27 kilograma, sivri biber 20 kilogramdan 11 kilograma düştü.
THD, bugün ithalatla birlikte bitkisel üretimin düşmesine ilişkin Ankara Onur Çarşısı önünde basın açıklaması yaptı. Derneğin paylaştığı veriye göre; toplam 35 çeşit temel bitkisel üründe 2022 yılında 2002 yılına göre kişi başına üretim miktarının düştüğü belirtildi. İşlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürünlerin 2002 yılındaki ithalatı 4,76 milyar dolarken 2022 yılında 33.9 milyar dolara yükseldiği kaydedildi.
"ŞU ANDA 2 MİLYON HEKTAR ATIL DURUMDA"
Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İthalatın artması, pahalılığı arttırıyor. Türkiye Zirai Donatım Kurumu’nun (TZDK) özelleştirilmesi ve tasviye edilmesi, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin (TKK) özerkleştirilmesi, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) işlevinden uzaklaştırılması, bitkisel üretimin azalmasının belirleyici nedenlerinden birisidir. Tüketicinin işlenmiş, işlenmemiş ürünlere, gıda maddelerine erişebilmesi ve yeterince tüketebilmesi için devletin söz konusu ürünlerin üretimine tüketicinin, halkın yararı doğrultusunda müdahale etmesi gerekmektedir. Özelleştirilen, özerkleştirilen ve işlevinden uzaklaştırılan kamu kuruluşları önceki yapılarına dönüştürülmelidir. Atıl durumdaki tarım arazilerinde devletçe bitkisel üretim yapılmalıdır. Şu anda 2 milyon hektarın üzerinde hiç işlenmeyen atıl durumda tarım arazisi vardır. Boş tarım arazileri devletçe buralarda tarımsal ürün yapılmalıdır.
"BİTKİSEL ÜRETİMDE TEKELLEŞME VE YABANCILAŞMA ÖNLENMELİDİR"
TİGEM, bitkisel üretimi artırmalı ve çeşitlendirmelidir. Özel firmalara kiraya verilen devlet üretme çiftlikleri TİGEM tarafından faaliyete geçirilmelidir. Bitkisel üretimde tekelleşme ve yabancılaşma önlenmelidir. İşlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürünlerde dışa bağımlılığın önlenmesi ve üretimin artırılmasına ilişkin gerekli önlemler alınmalıdır. Çiftçilere ve ülkeye zarar veren yabancı şirketlerin hegemonyasını güçlendiren sözleşmeli tarım uygulamasına son verilmelidir. Devlet tarafından üretilen ve üretilecek olan işlenmemiş ve işlenmiş bitkisel ürünlerin ve gıda maddelerinin tüketiciye dağıtımı ve sunumu devlet tarafından yapılmalıdır. Tüm bu konularda ilgili devlet kuruluşları ile belediyeler iş birliği yapmalıdır. Üretim kooperatifleri ve çiftçiler desteklenmelidir. Tarım arazilerindeki çeşitli yapılaşmalar ve madencilik faaliyetleri yasaklanmalıdır.”
THD’nin açıklamasına göre, bazı bitkisel ürünlerin kişi başına yıllara göre üretim miktarı şöyle:
“2002 yılında kişi başına düşen patates miktarı 80 kilogramdan 2022 yılında 61 kilograma düştü. Kuru soğan 2002 yılında 31 kilogramdan 2022 yılında 27 kilograma düştü. Yeşil mercimek 2002 yılında kişi başına 1 kilodan 2022 yılında 53 kilograma düştü. Sivri biber 2002 yılında kişi başına 20 kilogramdan 2022 yılında 11 kilograma düştü. Patlıcan ise 2022 yılında 14 kilogramdan 2022 yılında 9 kilograma düştü.”
