Öğrencilerin barınma sorununun çözümünde zafiyet yaşadığı gerekçesiyle eleştirilen Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın, 2022 yılının ilk yarısında vakıf ve derneklere 287 milyon 689 bin TL para aktardığı ortaya öğrenildi. Kar amacı gütmeyen kuruluşlara 2022 yılının Ocak-Haziran döneminde aktarılan para, 2021 yılının aynı dönemine oranla yüzde 266 arttı.
Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 2022 yılının Ocak ve Haziran aylarını da kapsayan altı aylık verileri, dramatik tabloyu ortaya koydu. Devlet yurtlarının yetersizliği, fahiş kiralar ve yüksek ücretli özel yurtlar nedeniyle öğrenciler barınma problemiyle karşı karşıya kalırken Bakanlık’ın vakıf ve derneklere yüz milyonlarca lira para aktardığı belirlendi. 2011-2022 yatırım programında yer alan ve bakanlığa ait 36 adet stadyum projesinin maliyetinin de 5 milyar 162 milyon TL olduğu belirtildi.
YÜZ MİLYONLARCA LİRA
Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın verilerine göre, 2022 yılının ilk yarısında Bakanlık bütçesinden, “Kar amacı gütmeyen" kuruluşlara 287 milyon 689 bin 846 TL para aktarıldı. Kar amacı gütmeyen kuruluşlara 2021 yılının aynı döneminde ise 78 milyon 530 bin 358 TL aktarıldığı bildirildi.
STADYUMLARA 5,1 MİLYAR TL
Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın, “Stadyumlar” başlığı altında paylaştığı veriler ise bakanlığın bütçe kullanım tercihlerini bir kez daha gözler önüne serdi. 2011-2022 yatırım programında bakanlığa ait 36 adet stadyum projesi bulunduğu ifade edildi. Projelerden 12’sinin Gençlik ve Spor Bakanlığı’nca, beşinin belediyelerce, 19’unun ise Toplu Konut İdaresi’nce inşa edildiği kaydedildi. Projelerin toplam maliyeti ise kayıtlara, 5 milyar 162 milyon 113 bin 280 TL olarak geçti.
68 BİN 39 ÖĞRENCİ AÇIKTA
Bakanlık’ın verilerinde, 2021-2022 eğitim öğretim döneminde yurtların başvuru karşılama oranı da paylaşıldı. Buna göre, devlet yurdunda barınmak için başvuran 685 bin 530 öğrenciden 617 bin 491 yurtlara yerleştirildi.
VAKIFLARA CANSUYU
Vakıf ve derneklere sağlanacak desteklere yönelik yönetmelikte 4 Eylül 2021 tarihinde yapılan düzenlemenin iktidara yakınlığıyla bilinen derneklere cansuyu olduğunu söyleyen Eğitim Sen Bolu Şube Başkanı Zehra Kulalı Gezici, Bakanlık’ın verilerini BirGün’e değerlendirdi. Değişikliğin, belediyeleri kaybeden AKP iktidarının Ensar, TÜRGEV ve TÜGVA gibi vakıflara para aktarma aracı olarak kullanıldığını savunan Gezici, “İktidarın arka bahçesi yandaş vakıf ve derneklere kamu kaynakları aktarılırken öte yandan da AKP’nin dindar-kindar nesil projesi hayata geçiriliyor” dedi.
BARINMA SORUNU
Eğitim hakkının aynı zamanda barınma hakkını da kapsadığını vurgulayan Gezici, şunları söyledi:
“Kamusal bir hak olmaktan çıkan eğitimde özelleştirmelerin ilk ve en yoğun yaşandığı kademe eğitim yükseköğrenim alanı. Piyasalaşan eğitimde gelinen nokta öğrencileri özel yurtlara, vakıf yurtlarına ve kiralık evlere mahkum etti. Derinleşen ekonomik kriz ve eşitsizlikler, barınma sorununu başat hale getirerek eğitim hakkını tamamen ortadan kaldırmakta. Bunu tercih dönemlerinde daha net görüyoruz. Bu nedenle öğrenciler üniversite tercihlerinde bulunduğu illerde bulunan üniversiteleri tercih etmek zorunda kalıyor.”
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Genel Faaliyet Raporları’ndan yapılan hesaplamaya göre, son 10 yılda iktidar, merkezi yönetim kapsamındaki kuruluşlar aracılığıyla vakıf ve derneklere toplam 7 milyar 253 milyon lira para transferi gerçekleştirildi.
Sözcü'den İsmail Şahin'in haberine göre, Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan raporlarda, maddi yardım alan vakıf ve derneklerin isimleri ya da faaliyet alanlarına dair detay verilmezken, söz konusu kuruluşlara; merkezi yönetime bağlı bakanlıklar, taşra teşkilatları, üniversiteler ve diğer özel bütçeli idareler üzerinden yardım yapıldı. Vakıf ve derneklerle en fazla yardımın ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapıldığı görüldü.
2021 yılında 865 milyon lira cari transfer
Verilere göre, vakıf ve derneklere 2012 yılında 381 milyon, 2013’te 590 milyon, 2014’te 628 milyon, 2015’te 874 milyon, 2016’da 581 milyon, 2017’de 581 milyon, 2018’de 818 milyon, 2019’de 841 milyon, 2020’de 969 milyon, 2021 yılında ise 865 milyon lira cari transfer gerçekleştirildi.
Kamu idarelerince dernek ve vakıflara yapılacak yardım Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık Ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik'te düzenlenmiş durumda. Söz konusu yönetmelikle yer alan düzenlemelere göre, kamu kuruluşlarının vakıf ve derneklere yardım yapılabilmesi için;
Yardımlarda kamu yararı gözetilmesi, yardımların öncelikle toplumun ihtiyaç ve sorunlarına çözüm sağlaması ile toplumsal gelişmeye katkıda bulunulmasına yönelik olması,
Vakıf ve derneğin, yardımı yapacak idarenin görev alanına giren konularda faaliyet göstermesi,
Vakıf veya dernek ile yardım yapacak idare arasında protokol yapılması gerekiyor. Yardımın miktarının belirlenmesi ve dağıtımı, bakanlıklarda bakanın, diğer idarelerde kurumun en üst yöneticisinin onayı ile yapılıyor.
