TAMER ARDA ERŞİN
TBMM Depremleri Araştırma Komisyonu’nda Jandarma Genel Komutanlığı’nın (JGK) sunumunda, depremden 10 dakika sonrasına ait telsiz kaydı dinletildi. Telsiz kaydında, JGK’nın tüm bağlı birimlere “Vatandaşlarımıza yardım etmek üzere çok ivedi çok ivedi, herkes mesaiye gelsin. Bütün birlik kendi personelinizi, ailenizi güvene aldıysanız, derhal herkes mesaiye. Hiç kimse panik yapmasın arkadaşlar. Allah beterinden korusun. Şu saatten itibaren soğukkanlı ve yardım edecek şekilde bütün aracımızı, gerecinizi hazırlıyorsunuz” talimatı verdiği duyuldu.
TBMM’de Depremleri Araştırma Komisyonu’nda bugün kurum yetkililerin sunumları devam etti.
EKİPLERİN TELSİZ KAYDINI DİNLETTİ
Jandarma Genel Komutanlığı Asayiş Başkanı Tümgeneral Ferdi Korkmaz, depremden 5 dakika sonra kendilerine yapılan ihbarın telsiz konuşmasını dinletti. Telsiz kaydında, Jandarma Genel Komutanlığı’ndan son bilgilerin istenerek, “Son bilgileri ivedilikle bu kanaldan bildirirseniz, ekipleri kontrol edip tekrar geri döneceğiz… Pazarcık’la irtibat kurup bilgilendir bizi hemen” diye Kahramanmaraş Harekat Merkezi’nden bilgi almaya çalıştığı anlaşıldı. Tümg. Ferdi Korkmaz, Gaziantep İl Jandarma Komutanlığı’ndan ekiplere yönelik depremden 10 dakika sonrasına ait telsiz kaydını da paylaştı. Log kayıtlarının JGK'da bulunduğu belirtilen telsiz talimatı şöyle:
“Bütün arkadaşlarım derhal mesaiye. İlk olarak yardıma ihtiyacı olan vatandaş var mı, derhal tespit. Bütün aracımız gerecimiz, teçhizatımız, her şeyimiz, vatandaşlarımıza yardım etmek üzere çok ivedi çok ivedi, herkes mesaiye gelsin. Bütün birlik kendi personelinizi, ailenizi güvene aldıysanız, derhal herkes mesaiye. Hiç kimse panik yapmasın arkadaşlar. Allah beterinden korusun. Şu saatten itibaren soğukkanlı ve yardım edecek şekilde bütün aracınızı, gerecinizi hazırlıyorsunuz.”
76 JANDARMA PERSONELİ HAYATINI KAYBETTİ
Jandarma Genel Komutanlığı’nın komisyona yaptığı sunuma göre 76 jandarma personeli depremde hayatını kaybetti. 723 jandarma personelinin ise 1054 yakını vefat etti. Bunların 80’i eşi, 110’u çocuğu, 217’si annesi, 167’si babası, 480’i de kardeşiydi.
Deprem bölgelerinden bugüne kadar 644 bin 779 vatandaş tahliye edildi. İdari gözetim altındaki 3 bin 302 göçmen başka illere sevk edildi.
Jandarma ekipleri tarafından 12 bin 428 yurttaş sağ kurtarıldı, 7 bin 158 yurttaşın cansız bedenine ulaşıldı.
Deprem sürecinde paylaşım yapan 87 bin 557 sosyal medya hesabı incelenerek, suç içerikli 3 bin 778 paylaşım tespit edildi ve 824 hesaba ilişkin rapor hazırladı.
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SUNUMU
Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürü Sinan Aksu, komisyonda yaptığı sunumda, depremden 3 gün önce göreve atandığını kaydetti. Aksu, kendilerinin tarihi binayı korumakla yükümlü olduğunu açıklayarak, şunları söyledi:
“678 tane vakıf eseri hasar gördü. Bunlardan bir kısmı da tamamen yıkıldı. Tamamına yakının bizde röleveleri var. Bunların ayağa kaldırılmasıyla ilgili bizde yeterli teknik bilgi var. Bu saatten sonra ne yapabiliriz diye düşündüğümüzde, aklımıza şu geliyor. İğne ile kuyu kazarak orijinaline en uygun şekilde bunları ayağa kaldıracağız. Biz 40 civarında ekiple depremden 1 hafta sonra alanda tespite gittik. Bütün tarihi eserlerimizin başına ne gelmişse tespit ettirdik, bir hafta sonra Hatay’da 6,4 büyüklüğünde deprem oldu. Bizim bütün çalışmamız boşa gitti. Tekrar ekipler sahaya gitti, tespitte bulundu. Her artçı depremde bu tespitler işe yaramaz hale geliyor. Bunların hepsinin çözümü var ama bu depremler, artçılar devam ederken yaptığınızın da bir anlamı yok. Şu anda korumaya çalışıyoruz. Böyle büyük bir depremde yapılabileceklerin tamamını yaptığımıza inanıyorum. Burada büyük yıkım var. 678 vakıf eseri. Bunların hepsi de şehirlerin simgesi. Muhteşem eserler yerle bir oldu.”
LİYAKAT TARTIŞMASI ÇIKTI
CHP İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek ile Aksu arasında “liyakat” tartışması yaşandı. Zeybek, Aksu’ya “Gerçekten kurumun hafızasını bilmediği konuşmasından ortada” dedi, Aksu ise “Ben tarihçiyim” yanıtını verdi. Zeybek, Aksu'nun sunumunda depremzedelere yardım amacıyla dağıtılan nohut, mercimek gibi kuru baklagil miktarının yer almasına tepki göstererek, şunları söyledi:
“ATM’deki parayı korumak için güvenlik güçleri nöbet tutuyor ama Habibi Neccar Camisi ve diğer camilerdeki korunması gereken varlıklar var ve her an çalınabilir. Bunlara sahip çıkılması gerekiyor. Bu yönde eleştiriyi kesinlikle kabul etmiyorum, ben üzerime düşeni yaptım. Ancak tarihi yapılar, bunlara bir şey yapılamazdı, afet oldu. Arkadaşlar, İtalyanlar niye Pizza Kulesi’nin altındaki zemini güçlendirilerek, o kulenin yıkılmasını engellediler. Neden biz Ayasofya’yı on yıllardır restorasyon yapıyoruz…. Zeminler sağlamlaştırılarak, hasarlar azaltılabilir. Bunu bilmeyebilirsiniz ama bunu öğrenen insanları sizin eleştirmeniz gerçekten anlamakta zorluk çekiyorum.
Bize ne Vakıflar Genel Müdürlüğünün dağıtacağı şeker, nohut, çayın. Burası deprem komisyonu. Yatay geçişlerle kurumlar liyakatsiz yöneticilerle yönetildiğinde, söylediğinizin bile anlaşılmadığı ortaya çıkıyor.”
Daha sonra şu diyaloglar yaşandı:
“Aksu: Aynen iade ediyorum
Zeybek: Bana cevap veremezsiniz, haddinizi bileceksiniz
Aksu: Bana hakaret edemezsiniz, liyakatsiz diyorsunuz
Zeybek: İstifa ederek, milletvekili adayı olun”
Komisyon üyelerinin araya girmesinin ardından diyalog sona erdi.
