İktidara yakın gazeteden milyonların beklediği EYT için yeni iddia: İlk maaşlar için tarih verdi
Milyonlarca kişi, EYT'nin ne zaman yürürlüğe gireceğini merak ediyor. Peki Emeklilikte Yaşa Takılanlar ilk maaşına ne zaman kavuşacak? Kulislerde neler konuşuluyor? Vergi Uzmanı Muhammet Bayram anlattı.
Hükümet, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT’liler) için çözüm formülleri üzerinde çalışıyor. Peki Emeklilikte Yaşa Takılanlar ilk maaşına ne zaman kavuşacak? Kulislerde neler konuşuluyor? Vergi Uzmanı Muhammet Bayram detayları milliyet.com.tr'ye anlattı. Bayram açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
EYT'LİLER EN ERKEN NE ZAMAN MAAŞ ALIRLAR?
Ekimde Meclis’in açılmasıyla birlikte sözleşmelilerin kadroya alınmasıyla geçici işçilerin durumu görüşülecek. Bakan Vedat Bilgin, ‘Takvimimiz net önümüze gelince değerlendiriyoruz’ demişti. 3600 ek gösterge oldu, geçici işçiler gündeme geldikten sonra EYT’liler görüşülecek. EYT’de süreç yeni başladı çünkü çalışma grubu kuruldu. Bu grup kaç kişinin EYT’li olduğunu tespit edecek. Daha sonra Maliye Bakanlığı bürokratları çalışacak. Burada EYT’lilerin emekli olmasında Hazine’ye getirilecek yük hesaplanacak. Bu kapsamda EYT netleşecek. Belki prim tamamlanmayanların primi tamamlanacak. Yaşı yetmeyenlere yönelik bir karar çıkarılacak. Burada net bir tarih vermek mümkün değil ama öngörü olarak gelecek sene ocak ayı içerisinde eğer EYT problemi çözülürse maaş alınmaya başlanır.
2023 yılının bütçesi 2022 yıl sonunda ayarlanacağı için eğer bütçede olmasa dahi Cumhurbaşkanına ek bütçe kaynağı oluşturulabilir ama normal şartlarda bütçeye girmesi gerekmektedir. Ocak ayı içerisinde eğer çözülürse ocak ayı içerisinde ilk emekli maaşı yatar. Şu an 48-50 yaş bandında olan 1 milyon kişinin varlığından bahsediyoruz burada kanun çıktıktan sonra kişilere bir hak tanınacak. 2-3 ay içerisinde ya elektronik olarak ya da fiziki olarak başvurun denilecek. Onun için bir süre konulması lazım. Bunun en geç 10. ayda çözülmesi lazım ki ocak ayında maaşlar yatırılabilsin.
BAKAN BİLGİN’İN ‘TÜRK USULÜ FORMÜL’ SÖYLEMİ HAKKINDA
EYT’lilerin asıl isteği hiçbir formül olmaksızın yaşa takılmadan sigorta yıl süresi ve prim süresinin tamamlanarak emekli olması. Bu mümkün olsaydı biz formül konuşmuyor olacaktık. Avrupa’da da EYT’liler olduğu için ve onlar da yaşı beklediği için formüller var. Kısmi emeklilik formülü, erken emeklilik gibi formüller var. Bakan Bilgin’in çalışmadan sonra ‘çok itibar edilmemeli, biz Türk usulü bir formül yapacağız’ dedi. Yani biz yeni bir formül çıkaracağız dedi. Bazı formüller üzerinde şu an çalışılıyor. Hem EYT grubu hem Hazine ve Maliye Bakanlığı çalışıyor. Zaten çalışma grubunun amacı bu formülleri üretmektir.
EYT’DE EN GÜÇLÜ FORMÜL SİZCE HANGİSİ?
Biz burada hep EYT’lileri konuşuyoruz ama burada az da olsa 3600 prim gün sayısını tamamlaması gerekenler de var. Buradaki amaç Hazine’ye intikal etmesi gereken primin intikal ettirmesi olduğu için primini tamamlayanların emekli edilmesidir. Ama yaş bekletilmesi muhtemelen olmaz."
En güçlü formül de kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim gün sayısını tamamlayanlar ya borçlananlar emekli olacak. Burada borçlanmadan kastımız kişinin 8000 prim gün sayısı varsa geriye kalan 1000 prim günü sayısının borçlanmasıdır."
Ekonomik krizin etkisiyle seçmen desteğini önemli ölçüde kaybeden iktidar, son dönemde EYT sorununu yeniden gündeme aldı.
23 senedir çözüm bekleyen EYT sorunu, uzun zamandır gündemde olsa da belirsizlikler hâlâ devam ediyor.
2023’ün başlarında EYT’lilerin sorununu çözecek düzenlemenin Meclis'te görüşülmesi beklense de kimlerin faydalanacığı ya da net formül hesapları henüz paylaşılmadı.
"ŞUBAT AYINDAN İTİBAREN..."
İktidara yakınlığıyla bilinen Türkiye gazetesi yazarı İsa Karakaş, emeklilikte yaşa takılanların emekli maaşlarını en erken hangi tarihte alabileceklerini ele aldı. Karakaş konuya ilişkin "Ocak ayında emeklilik dilekçelerini verseler bile açıklanan SGK mevzuatı gereğince takip eden şubat ayından itibaren maaş alabilecekler" dedi.
Karakaş'ın yazısının tamamı şöyle:
"EYT/“Emeklilikte Yaşa Takılan” emeklilik mağduru az sayıda da olsa bazı okurlarımız hâlen EYT ile ilgili düzenleme yapılacağına inanamıyor. Keza çeyrek asra yaklaşan bir mesele olunca uzun süre bu düzenlemeyi bekleyenlerin hâlen düzenleme yapılacağına dair inanmaması elbette normal karşılanabilir. Ancak bu saatten sonra EYT düzenlemesinden geriye dönüşün mümkün olmadığını söyleyebiliriz. Zira EYT’ye ilişkin yasal düzenleme yapılacağı hükûmetin en yetkilileri tarafından kamuoyuna defalarca açıklandı, söz verildi…
EYT, konusunda şimdi en çok merak edilen hususların başında bu düzenlemeden kimlerin nasıl faydalanabileceği ve emekli maaşının en erken alınabileceği tarih teşkil etmektedir.
EYT’nin kapsamı, hangi şartlarla bu düzenlemeden faydalanabileceği henüz netlik kazanmadığından bu hususlarda bir şey söylememiz doğru olmaz.
Ancak EYT düzenlenmesinden faydalanarak en erken ne zaman emeklilik maaşı alınabileceğine ilişkin okuyucularımızın meraklarını gidermek için bu husus yazımızda irdelenmiştir.
EN ERKEN EYT’DEN EMEKLİ MAAŞI ALINABİLECEK TARİH
Daha önceden de defalarca yapmış olduğum analizlere göre EYT meselesinin 23 seneden beri ortada durmasının en önemli sebebinin maliyet hesabı dolayısıyla bütçe olduğunun altını çizmiştim.
Keza SGK’nın gelir-gider dengesi açısından Merkezî bütçeden yapılacak transferler büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda 2022 yılı Merkezi Bütçe ile 2022 yılı SGK’nın bütçesinde emekli edilecek EYT’lilere ödenecek emekli maaşları için bir karşılık ve planlama yapılmadığından 31 Aralık 2022 tarihine kadar EYT’den emekli olacaklara maaş verilmesi imkân dışında bulunmaktadır.
Peki EYT’liler en erken ne zaman emekli maaşı alabilecek?
Bu sorunun cevabını sağlıklı olarak tahlil etmek için 2023 Yılı Merkezî Yönetim Bütçe Kanununun TBMM’de yapılacak görüşmeleri ile hazırlanacak SGK bütçesi ve hükûmet kanadından yapılan açıklama ve planlamalara bakmak lazım…
Buna göre EYT takviminin aşağıdaki şekilde cereyan edeceği değerlendirilmektedir.
1 Ekim TBMM açılışı
Ekim ayında öncelikli olarak kamuda çalışan sözleşmelilerin kadroya alınması çalışmaları,
15 Ekim merkezî bütçe görüşmeleri
En geç 31 Aralık 2022 günü itibarıyla Resmî Gazete’de yayımlanması,
Aralık ayı içinde EYT yasa teklifinin TBMM’de görüşülmesi.
Bu bağlamda EYT düzenlemesine ilişkin çıkarılacak kanun en erken aralık içinde kabul edilecektir. Yürürlük tarihi 2023 yılının ocak ayı olması değerlendirilmektedir.
ŞUBAT AYINDA EMEKLİLİK MAAŞI
Emekli aylığına genel olarak emeklilik talebini takip eden aydan itibaren hak kazanılmakla birlikte sigortalılık statüsüne göre işlemler değişmektedir. Buna göre;
SSK ve Bağ-Kur sigortalılardan emeklilik aylığına hak kazananlara, yazılı istek tarihinden sonraki,
Emekli Sandığı (4/1-c) sigortalılardan yaşlılık aylığına hak kazananlara, yetkili makamdan alınan emekliye sevk onayı üzerine görevleriyle ilişiğinin kesildiği tarihi takip eden,
Emekli Sandığı (4/1-c) sigortalılardan her ne şekilde olursa olsun görevinden ayrılmış ve daha sonra başka bir sigortalılık hâline tabi olarak çalışmamış olanlar ile kontrol muayenesi sonucu aylığı kesilenlerden yaşlılık aylığına hak kazananlara ise istek tarihini takip eden,
Ay başından itibaren aylık bağlanmaktadır. Bu bağlamda EYT düzenlemesine ilişkin çıkarılacak kanun en erken aralık içinde kabul edilse ve yürürlük tarihi 2023 yılının ocak ayı kabul edilse bile EYT’lilerin en erken 2023 yılı şubat ayında emeklilik maaşına kavuşabilecekleri kanaatindeyim. Keza EYT’liler çıkarılacak yasanın yürürlüğe konacağı ocak ayında emeklilik dilekçelerini verse bile açıklanan SGK mevzuatı gereğince takip eden şubat ayından itibaren maaş alabileceklerdir."
