Haber: MELİS YILDIRIM - Kamera: FURKAN ERDEM
Ermenistan Ulusal Meclis Başkanı Alen Simonyan, bugün Ankara'da düzenlenen Karadeniz Ekonomik İş Birliği Parlamenter Asamblesi (KEİPA) toplantısının ardından, “Ermenistan’ın barışa hazır olduğunu Türk kamuoyuna sunmak istiyorum. İlişkilerin ön koşulsuz normalleşmesine Ermenistan’ın hazır olduğunu bir daha dile getirmek isterim” açıklamasını yaptı. ANKA Haber Ajansı’na konuşan Simonyan, “İlk önce siyasi irade gerekiyor, ki bunda ilerleyelim. Şunu temenni etmek istiyorum ki Türkiye tarafından siyasi irade olursa biz mutlaka başarı elde edebileceğiz. Şunu söylemek istiyorum ki, bu görüşmeden sonra ben en azından bu imkânı şimdi görüyorum” dedi.
KEİPA 30. Yıl Dönümü Parlamento Başkanları Zirvesi ve Daimi Komite, Başkanlık Divanı ve 61. Genel Kurul Toplantıları bugün Ankara JW Marriott Otel’de başladı. TBMM’nin 9 üye ile temsil edildiği KEİPA’da 13 Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) ülkesinden toplam 81 parlamenter yer aldı. Toplantıya Ermenistan Ulusal Meclis Başkanı Alen Simonyan da katıldı.
Simonyan Genel Kurul Açılış Töreni'nin ardından basın mensupları ile bir araya geldi. Zirve’nin iyi organize edildiğini belirten Simonyan sözlerini, “Yıkıcı depremden dolayı tüm Türk halkına taziyelerimi iletmek istiyorum. Depremin ne olduğunu biz çok iyi biliyoruz. Biz hemen iki grup gönderdik. Onlar Ermenistan-Türkiye sınırını geçip Türkiye’ye destek verdiler, yardım götürdüler. Çok ağır bir dönemden geçtiğimizi ve dünyanın genelinde gerilimin artmasını siz de iyi biliyorsunuz. Benim buraya gelmem aynı zamanda Ermenistan Cumhuriyeti’nin komşularıyla iyi ilişkiler kurma niyetini bir daha ortaya koyma amacı güdüyordu. Bence biz bu tarihi fırsatı kaçırmamalıyız” diye sürdürdü.
“HEYKELİN YERLEŞTİRİLMESİNE YEREL YÖNETİM DÜZEYİNDE KARAR VERİLDİ. BEN İSTEMİYORUM Kİ BU ERMENİSTAN DEVLETİNİN DIŞ POLİTİKASININ İFADESİ OLARAK ALGILANSIN”
Simonyan, 25 Nisan’da Ermenistan’ın başkenti Erivan’da açılan “Nemesis Anıtı”nın anımsatılmasının ardından şu açıklamayı yaptı:
“Heykelin, anıtın yerleştirilmesi Türkiye’de büyük bir yankı buldu. Ben bu meseleyi Türk meslektaşımla birlikte de ele aldım. Heykelin yerleştirilmesine yerel yönetim düzeyinde karar verildi. Ben istemiyorum ki bu Ermenistan devletinin dış politikasının ifadesi ya da iyi niyet taşımayan bir adım olarak algılansın. Ermenistan Cumhuriyeti’nde dış politikası Başbakan ve Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Bahsettiğim düzeyde alınan kararlara yapılan açıklamalara siz hepiniz tanıksınız. Şunu anlamalıyız ki, öyle bir isteğimiz varsa her zaman sebep veya bahane bulabiliriz, ilişkilerin kötüleşmesi için. Ben de belki binlerce sebep bulabilirdim Türkiye gelmemek için. Fakat ben buradayım ve Ermenistan’ın barışa hazır olduğunu Türk kamuoyuna sunmak istiyorum. İlişkilerin ön koşulsuz normalleşmesine Ermenistan’ın hazır olduğunu bir daha dile getirmek isterim. Ben Dışişleri Bakanı’nın açıklamasından bazı cümleler gördüm. Şunu söylemek isterim ki, Ermenistan bu isteğinde ilişkilerin normalleşmesi için adımlara hazırdır ve tamamen bu isteğinde samimidir. Eğer siyasi bir irademiz varsa, eğer ilişkilerin iyileşmesi ve kurulması için bir kararımız varsa bu yol çok kolay olmayacak. Fakat yine de ileriye doğru hareket etmeliyiz. Umarım ki Türk meslektaşlarımız da ileriye doğru adıma atarlar. Biz bu tarihi fırsatı değerlendiririz. Hem bizim için hem de bütün bölge için yeni bir sayfa açarız.”
“BU BÖLGEDE BARIŞIN TESİS EDİLMESİ TÜRKİYE OLMADAN MÜMKÜN DEĞİL”
Simonyan Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerine dair ise, “Ermenistan Cumhuriyeti’nin Azerbaycan’a karşı bir toprak talebi yoktur. Biz barış anlaşması imzalanması konusunda karalıyız, istekliyiz. Ticari anlamda bölgeyi açma açıcından hiçbir sorun görmüyoruz. Azerbaycan’dan Türkiye’ye insanlar rahatlıkla hareket edebilir, geçebilir, onda bir sorun görmüyoruz. Biz defalarca bu teklifte de bulunduk Azerbaycan’a ki sınırda bulunan askerler eşit bir şekilde geri çekilsin. Bu bölgede barışın tesis edilmesi Türkiye olmadan mümkün değil. O konuda umutluyuz ki Türkiye adımlar atacak, bu bölgede barışın tesis edilmesi konusunda” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye ve Ermenistan arasında ilişkilerin normalleştirilmesi amacıyla başlatılan süreç 10 Ekim 2009 tarihinde imzalanan Zürih Protokolleri ile sonuçlanmıştı. TBMM’ye sevk edilen Protokoller, Ermenistan’da ise anayasa uygunluğunun incelenmesi için Anayasa Mahkemesi’ne sevk edilmişti. Anayasa Mahkemesi 12 Ocak 2010 tarihinde Protokollerin Ermenistan Anayasası’na uygun olduğunu açıklamakla birlikte 18 Ocak 2010’da gerekçeli kararını açıklamıştı. Ardından Ermenistan süreci 23 Nisan 2010 tarihinde askıya aldığını bildirmiş ve dönemin Cumhurbaşkanı Sarkisyan Şubat 2015’te Protokolleri Ermenistan Parlamentosu’ndan geri çekmişti. 1 Mart 2018 tarihinde ise Protokolleri hükümsüz ilan etmişti.
“TÜRKİYE TARAFINDAN SİYASİ İRADE OLURSA BİZ MUTLAKA BAŞARI ELDE EDEBİLECEĞİZ”
2009’daki sürecin yakın zamanda başlatılan normalleşme sürecinde de yaşanmaması için tarafların nasıl adımlar atması gerektiğine dair ANKA Haber Ajansı’nın sorusunu yanıtlayan Simonyan, “İlk önce siyasi irade gerekiyor, ki bunda ilerleyelim. Şunu temenni etmek istiyorum ki Türkiye tarafından siyasi irade olursa biz mutlaka başarı elde edebileceğiz. Şunu söylemek istiyorum ki, bu görüşmeden sonra ben en azından bu imkânı şimdi görüyorum” değerlendirmesinde bulundu.
14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak seçimlerden sonra iki ülke arasındaki ilişkilere yönelik olarak Simonyan, “Öncelikle seçimlerin gerçekleştirilmesi konusunda başarılar diliyorum. Biz umutluyuz ki, bizim başlattığımız bu süreç aktif bir şekilde devam edecek. Çünkü daha fazlasını yapma konusunda ben eminim. Ve Ermenistan da hazırdır buna” dedi.
