Elâzığ Kahveciler ve Kıraathaneciler Odası Başkanı Ferhat Evsen, depremlerin ardından afet bölgesi ilan edilen Elazığ’da esnafın hiçbir kolaylıktan faydalanamadığını belirtti. Evsen, "Gerçekten afet bölgesi resmi olarak artık 11 il olarak açıklansa bile, Elazığ’ın bu 11 ilin dışında kaldığını yetkilere duyurmak istiyoruz" dedi.
Elazığ, 6 Şubat depremlerine, 2020 yılında meydana gelen depremin yaralarını sararken yakalandı. Hasarlı binaları yapmak zorunda kalan esnaf, yeni iş yeri bulmakta zorlanıyor. Yeni iş yeri bulan esnaf ise yüksek kiralardan yakınıyor. Elâzığ Kahveciler ve Kıraathaneciler Odası Başkanı Ferhat Evsen, şunları söyledi:
“6 Şubat'ta ülkemizde meydana gelen depremle birlikte çok büyük bir afet oldu. Depremden dolayı 11 il etkilendi. Fakat Elazığ afet bölgesi kapsamına alınmadığı için, ilk günkü açıklamada 11 ilden kabul etmediği için, bu konuda o günden bugüne herhangi bir faydasını görmüş değiliz. Gerçekten afet bölgesi resmi olarak artık 11 il olarak açıklansa bile, Elazığ’ın bu 11 ilin dışında kaldığını yetkilere duyurmak istiyoruz. Nereye başvurduysak, ilk etapta açıklanmadığı için, her zaman 10 il olarak kapsama alındı. Elazığ bu konuda mağdur edildi. Bu mağduriyetin sonucunda da hasar tespit çalışmaları ilimizde başladığında, yaklaşık 14 bin konut ağır hasarlı tespit edildi. Bunlara bağlı olarak da sadece odamıza ait 40'a yakın iş yeri ağır hasarlı çıktı. Bu esnaflara herhangi bir taşınma yardımı, kira yardımı ve benzeri yardımlar yapılmadı. Hasar tespit çalışmalarından sonra da esnaflarımız başka yerlere taşınmak zorunda kaldı ve bu konuda, kiralar konusunda mağduriyet yaşıyorlar. Şu anda yüksek kiralardan dolayı büyük mağduriyet yaşıyorlar.
"ESNAF EMEKLİ MAAŞI İÇİN DEĞİL BAĞ-KUR PRİMİNİ ÖDEYEMEDİĞİ İÇİN EMEKLİ OLMAK İSTİYOR"
EYT'de bir müjde bekliyordu esnaf. SSK'da çalışanları kapsayan bu müjde, maalesef BAĞ-KUR’lu esnafları kapsamadı. 9 bin gün prim olarak bakanın dediği adaletsizlik hala devam ediyor. Bu konuda, torba yasa çıkmadan inşallah esnafın BAĞ-KUR mağduriyeti giderilir. Yetkililere sesleniyoruz; esnaf bu konuda yalnız, esnaf sahipsiz, esnaf tek kaldı. BAĞ-KUR primi artık esnafın artık ödeyebileceği bir rakam değil. 3 bin 450 lira emekli maaşı almaktan vazgeçti. İnsanlar en azından BAĞ-KUR primi mağduriyetinin giderilmesini istiyorlar. Bu EYT'den esnaflar faydalanmak istiyor. BAĞ-KUR priminden emekli olmak için 11 ile eşitlik sağlanarak. Borçlar ve ödemelerle ilgili, dediğimiz gibi afet bölgesi ilan edilmediği için, tüm borçlar ve ödemelerimiz 6 ay sonra peşin ödenecek şekilde düzenlendi. Bazı kısımlarda sadece BAĞ-KUR’da erteleme oldu. Diğerlerinde, banka kredilerinde herhangi bir erteleme olmadı. Bu konuda da esnaf bu deprem sürecini yaşadığı için zorluk çekiyor.
"ELEKTRİK, SU, DOĞAL GAZ GİDERLERİ ESNAFIN ÖDEYEBİLECEĞİ RAKAMLARIN DIŞINA ÇIKTI"
Elektrik, su, doğal gaz gibi giderler esnafların ödeyebileceği rakamların dışına çıktı. Çok büyük zamlar var. Bu zamların yansıması da esnafın işine yansıyor. İnsanlar iş yerinde elektrik, su doğalgaz da kullanamayacak seviyeye geldiler. Kaloriferlerini yakamıyorlar. Dediğimiz gibi bu esnaflar mağdur. Esnafın mağduriyetinin, sesinin, duyulması lazım. Destek verilmesi lazım. İnsanlar iş yapamaz durumda. Esnaflar mağdur durumda. EYT konusunda bir an önce mağduriyetleri giderirsin. Bu kiralarla ilgili ticari alanlar bir an önce yapılsın. TOKİ’lerdeki ruhsat sorunları ile ilgili çalışmalar yapılsın ve esnafın mağduriyeti giderilsin. 11 ilin afet bölgesi ilan edilmesi konusunda Elazığ mağdur oldu. Bu konularda yetkililer destek versinler, bu esnafın kimsesiz, tek bırakmasına, sahipsiz bırakılmasına gerek yok."
"DEPREM SONRASINDA DÜKKAN KİRALARI ÇOK YÜKSELDİ ÇOĞU ESNAF MAĞDUR"
Elazığlı kahveci esnafı Selahaddin İlhan, depremde ağır hasar alan işyerini boşaltmak zorunda kaldığını ve yeni işyeri için tekrar ruhsat almanın büyük sıkıntılara yol açtığını ifade ederek yetkililerden tüm esnaflar adına çözüm beklediğini söyledi. İlhan: ‘’Dükkân kiraları çok yüksek. Ben bulabildim, taşınacağım. Ama çoğu arkadaşımız mağdur durumda. Dükkân bulamıyorlar, bulduğu yerlerde ya kendisine uymuyor ya da üstünde oturan apartman sakinleri sıkıntı yaratıyor. Yetkililerimizden yardım istiyoruz. Kendi adresimizle, A adresinden B adresine rahatlıkla taşınıp, faaliyetlerimize devam etmek istiyoruz. Elazığ şehrinde ev kirası ve dükkân kirasında çok ciddi sıkıntılar var. Devletten bu konuda yardım olur mu, olmaz mı? Bilmiyoruz. Yetkililerden bekliyoruz. Ben mağdurum. Ama birçok insan benim gibi mağdur. '' dedi.
"BU İŞLETME ÜZERİNDE ÇALIŞAN ARKADAŞLARIN HEPSİ GERÇEKTEN MAĞDUR DURUMDA"
Elazığ'da kahveci esnafının işyerini değiştirirken büyük sıkıntılarla karşılaştıklarını söyleyen Selahattin İlhan, hem ruhsat yenilemekte, hem de taşınılan yerde bina sakinlerinin onayını almakta zorlandıklarını ifade etti. Ağır hasarlı işyerlerine devletin henüz bir desteğinin olmadığını da sözlerine ekleyen İlhan şu ifadeleri kullandı:
"1994'ten beri faaliyetteyiz. Birinci depremde işyerimizin binasına az hasarlı verdiler. İkinci depremde ağır hasar aldı. İkinci depremden sonra dükkan bulmakta çok büyük sıkıntı yaşadık. Dükkan kiraları çok yüksek. Ben bulabildim, taşınacağım ama çoğu arkadaşımız mağdur durumda. Dükkan bulamıyorlar, bulduğu yerlerde ya kendisine uymuyor ya da üstünde oturan apartman sakinleri sıkıntı yaratıyor. Yetkililerimizden yardım istiyoruz. Kendi adresimizle, A adresinden B adresine rahatlıkla taşınıp, faaliyetlerimize devam etmek istiyoruz. Elazığ şehrinde ev kirası ve dükkan kirasında çok ciddi sıkıntılar var. Devletten bu konuda yardım olur mu, olmaz mı? Bilmiyoruz. Yetkililerden bekliyoruz. Ben mağdurum. Ama birçok insan benim gibi mağdur. Bu işletme üzerinde çalışan arkadaşların hepsi gerçekten mağdur durumda, dükkan bulamıyorlar. Dükkan bulsalar da sıkıntılar yaşıyorlar. Çevre sakinlerinden veya bina üzerinde oturman oturanlardan tepki gördükleri için yetkililerimizden çözüm bekliyoruz. Biraz önce izah ettiğim gibi, mesela ben Olgunlar mahallesi Elazığ Caddesi'nden başka bir adrese rahatlıkla taşınma konusunda yardım istiyorum. Eski ruhsatım ve bilgilerim dahilinde faaliyet göstermek istiyorum. Tekrar aynı işlemleri aynı sıkıntıları yaşamak istemiyorum bu telaş içerisinde. Zaten bir aydan beri kapalıyız, bir sürü işimiz aksadı. Yanımda çalışan bir elemanım vardı. Yanımdaki esnaf faydalanıyordu, ekmek yapan vardı o faydalanıyordu. Herkes mağdur. Sıkıntılarımızın giderilmesini yetkilerimizden acil bekliyoruz.
"ÇALIŞMADAN, BİR ŞEY KAZANMADAN ZAMAN HARCIYORUZ, MASRAF EDİYORUZ"
Mevcut iş yerine 3 bin lira kira veriyordum. Yeni taşındığım yere 7 bin 500 lira veriyorum. Eşyalarımın bir kısmını depoya taşıdım. Depoya da aynı şekilde kira ödeyeceğim. İki dükkanı 180 bin liraya tutmuş oluyorum. Bu benim için büyük bir külfettir. Bir de buranın dekorasyonu, tekrar tezgâhın yapılması, doğal gazın çekilmesi, yeni işlemlerin yapılması. Bu büyük bir zaman kaybına yol açıyor. Hem de çalışmadan, bir şey kazanmadan zaman harcıyoruz, masraf ediyoruz. Devletimizden destek bekliyoruz. Bizim en büyük sıkıntımız adresten adrese rahat bir şekilde taşınamamak. Devletimizin gücü yetiyorsa, yardım ediyorsa seviniriz. Vermiyorsa da başımızın çaresine bakarız. İlla da yardım diye bir talepte bulunmuyorum."