İstanbul Sanayi Odası (İSO) “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020" araştırmasının sonuçlarını açıkladı. İSO İkinci 500’ün 2020 yılındaki üretimden net satışları yüzde 21,7 oranında artarak 157 milyar TL’den 191,1 milyar TL’ye yükseldi.

İSO, mayıs ayında açıkladığı “İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020” araştırmasının ardından, daha çok KOBİ niteliğindeki kuruluşları kapsayan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020” araştırmasının sonuçlarını da bugün kamuoyuyla paylaştı.

2020 yılı Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO İkinci 500) araştırması, her yıl olduğu gibi bu yıl da KOBİ’lerin mevcut durumu ve geleceği açısından önemli sonuçlar ortaya koydu. İSO İkinci 500’ün üretimden net satışları, 2018 yılındaki yüzde 27,8’lik güçlü artışın ardından 2019 yılında yüzde 14,2 ile nispi bir yavaşlama eğilimi göstermişti. 2020 gibi pandemi koşullarının çok özel kıldığı, birçok işletmede kapanma ve üretim yavaşlamasının yaşandığı bir yılda, iç ve dış talepteki dalgalanmalara rağmen İSO İkinci 500’ün üretimden net satışlarının hız kazanmış olması dikkat çekti.

İSO İkinci 500’ün üretimden net satışlarındaki değişimler, TÜFE enflasyonundan arındırılarak incelendiğinde; 2012-2016 dönemindeki zayıf büyümelerin ardından 2017 ve 2018 yıllarında güçlü reel artışların yaşandığı görüldü.

2020 yılına bakıldığında ise İSO İkinci 500’ün üretimden net satışlarının reel olarak yüzde 6,2 oranında büyümesi, KOBİ’lerin esnek yapılarıyla üretim ve pazarlama faaliyetlerinde 2020 gibi zorlu bir yılda dahi başarılı olduklarını ortaya koydu. Hatırlanacağı üzere mayıs ayında açıklanan İSO 500’ün üretimden net satışlarında yüzde 0,6 ile çok daha sınırlı bir reel artış yaşanmıştı.

BAHÇIVAN: BEKLENENDEN PARLAK SONUÇLAR VERDİĞİNE TANIKLIK EDİYORUZ

İSO İkinci 500 sonuçlarını değerlendiren İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Pandeminin yaşandığı 2020 gibi zorlu bir yılda, İSO İkinci 500’ün özellikle üretimden net satışlarını reel olarak yüzde 6 oranında arttırmış olmasından başlayarak, ihracat, istihdam, karlılık, finansman giderleri, teknolojik yapı, Ar-Ge harcamaları gibi birçok parametrede beklenenden parlak sonuçlar verdiğine tanıklık ediyoruz” dedi.

Bahçıvan, İSO İkinci 500’de yer alan şirketlerin teknolojideki payını artırmasına işaret ederek şunları söyledi:

“İSO İkinci 500 kapsamındaki şirketlerde orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin toplam payının 2020 yılında 3,1 puan artarak yüzde 29,5’e yükselmesi de gelecek adına dikkate değer bir gösterge. Yine de, teknoloji ve katma değer yapısında hedeflenen gelişmenin sağlanabilmesi için yeni yatırım ve girişimlere ihtiyacın devam ettiğini unutmamalıyız.”

İSO İKİNCİ 500’ÜN EN BÜYÜK ÜÇ ŞİRKETİ

Üretimden net satışlar baz alınarak yapılan İSO İkinci 500’ün 2020 yılı sıralamasına bakıldığında; Murat Ticaret Kablo 578,9 milyon TL ile ilk sırayı aldı. Onu çok küçük bir farkla ve yine 578,9 milyon TL ile Metal Matris takip ederken, RTM Tarım Kimya 571,5 milyon TL ile üçüncü oldu.

İSO İkinci 500’ün bu yılki listesine 119 yeni sanayi kuruluşu girdi. Bunlardan 30 tanesi İSO 500’den İSO İkinci 500’e düşen şirketlerden oluştu. Listeye geçen seneki İSO 1000 dışından giren yeni firma sayısı 89 olurken 2019 yılının İSO İkinci 500 listesinden İSO 500’e çıkan firma sayısı ise 39 olarak gerçekleşti.

2019 yılında 482,1 milyon TL ile 201,2 milyon TL bandında üretimden net satış yapan şirketler İSO İkinci 500 sıralamasında yer alırken 2020 sonuçlarına göre bu bant 578,9 milyon TL ile 251,6 milyon TL arasında oluştu. Türkiye’nin KOBİ ölçeğindeki sanayi yapısının check-up’ını ortaya koyan İSO İkinci 500’ün sonuçlarına bakıldığında, pandemi gibi ağır bir şokun damgasını vurduğu 2020 yılında, üretimden net satışlarda görülen başarının başka göstergelerde de yaşandığı görülüyor. Örneğin, ihracat, teknoloji yoğunluğu, istihdam, karlılık, finansman giderleri, Ar-Ge harcamaları gibi birçok parametrede, İSO İkinci 500 beklenenden daha parlak sonuçlar ortaya koyuyor.

İSO İkinci 500’ün teknoloji yoğunluklarına göre yarattıkları katma değer dağılımına bakıldığında; en yüksek payı yüzde 46,4 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler alsa da özellikle orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payının arttığı görülüyor. Bu pay 2019 yılında yüzde 24,2 iken 2020 yılında 2,7 puan artışla yüzde 26,9’a yükseldi.

Yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise 2019 yılında yüzde 2,2 iken 2020 yılında sınırlı bir artışla yüzde 2,6 olarak gerçekleşti. Öte yandan orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin toplam payının 2020 yılında 3,1 puan artarak yüzde 29,5’e yükselmesi geleceğe ilişkin umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

TÜRKİYE TOPLAM İHRACATI İÇİNDEKİ PAYI YÜZDE 5,9

2020 yılında yaşanan salgın nedeniyle küresel ticarette önemli bir daralma yaşandı. Özellikle yılın ilk yarısında ihracat pazarları büyük ölçüde kapalı kaldı. Dünya ticareti yılın ikinci yarısında toparlanmaya başlasa da salgının devam eden olumsuz etkileri nedeniyle 2020 genelinde Türkiye’nin toplam ihracatı yüzde 6,2 oranında gerilerken sanayi ihracatındaki düşüş yüzde 6,6 ile biraz daha hızlı gerçekleşti. İSO 500’deki ihracat kaybı ise yüzde 12,8 ile Türkiye ve sanayi sektörü geneline göre daha yüksek oldu. Buna karşın aynı yılda İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 1,2 oranında artarak 9,9 milyar dolara yükseldi. Böylece İSO İkinci 500’ün Türkiye toplam ihracatı içindeki payı yüzde 5,9, sanayi ihracatı içindeki payı ise yüzde 6,1 oldu ve her iki oran da 2019 yılına göre 0,5 puan artış kaydetti.