SEYFİ ÇELİKKAYA
UNESCO 6. Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu ve Somut Olmayan Kültürel Miras Kuşaklar Arası Aktarımı Programı, Yozgat’ta başladı. Cumartesi günü tamamlanacak olan etkinlik kapsamında katılımcılar, somut olmayan kültürel miras ile ilgili çalışmalar yürütecek. UNESCO Türkiye Milli Komisyon Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, "Dünya miras listelerinde Avrupa’da, coğrafya bakımından bizden daha küçük, miras ve zenginlik bakımından bizden görece daha az olması gereken ülkelerin 50-60 mirası listede varken, biz şu anda 19 mirasa sahibiz. Bunun da büyük bölümü son 10 yılda 12 yılda kaydedildi, bunu da unutmamak lazım’’ dedi.
Yozgat'ta, "UNESCO 6. Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu ve Somut Olmayan Kültürel Miras Kuşaklar Arası Aktarımı Programı" başladı. Türkiye’nin ilk milli parkı Yozgat Çamlığı'nda bulunan otelde düzenlenen etkinliğe katılan UNESCO Türkiye Milli Komisyon Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, toplantı öncesinde gazetecilere değerlendirmelerde bulundu.
1972 yılında kabul edilen sözleşmeye Türkiye’nin 1983 yılında taraf olduğunu hatırlatan Oğuz, 1983 yılına kadar hiçbir eylemin ve bu listelere önerinin olmadığını bildirdi. 1983 yılından sonra da Türkiye’ye verilmesi mümkün olan hakların ve kotaların yeterince kullanılmadığına vurgu yapan Oğuz, şöyle konuştu:
"BİZ ŞU ANDA 19 MİRASA SAHİBİZ’’
"Dünya miras listelerinde Avrupa’da, coğrafya bakımından biz de daha küçük, miras ve zenginlik bakımından bizden görece daha az olması gereken ülkelerin 50-60 mirası listede varken biz şu anda 19 mirasa sahibiz. Bunun da büyük bölümü son 10 yılda 12 yılda kaydedildi, bunu da unutmamak lazım. Bu bakımdan bizim daha fazla çalışmamız, her yıl bize tanınan kotaya ve hakka uygun olarak bir mirasımızı daha uluslararası toplumla buluşturmamız lazım. Ancak bunu fark ettikten sonra Türkiye olarak telafi etmek için bir geçici liste var dünya miras sözleşmesinin. Orada şu anda dünyanın en fazla mirası olan ülkesiyiz. 84 mirasımız var orada. Bunlardan birisi de Sarıkaya’daki Roma Hamamı bu listede yer alıyor, 84 mirasımızın arasında. Dileriz bu 84 mirası teorik olarak her yıl bir mirasımızı sunabilsek 84 yıl sonra kabul edilebilecek tamamı bugünkü şartlarda ama eğer 70’li yıllarda olmuş olsaydı bunlar eminim ki daha kolay her yıl 3-4 miras kabul ettiren ülkeler vardı o dönemde biz de yapabilirdik.’’
"SOMUT OLMAYAN MİRASTA DÜNYADA ÜÇÜNCÜ SIRADAYIZ’’
UNESCO Türkiye Milli Komisyon Başkanı Oğuz, somut olmayan kültürel miras bakımından Türkiye’nin üçüncü sırada bulunduğunu belirterek, açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Somut olmayan mirasa gelince; 2003 yılında kabul edilen, bu mirasta da şu anda dünyada üçüncü sıradayız, uluslararası listeye kayıt bakımdan. Bunlar içerisinde mesela Nevruz var, Türk dünyasıyla ve diğer 12 devlette birlikte. Nevruzun bir benzeri olarak nevruz dosyasında bizim Çiğdem günü, Çiğdem pilavı diye kutladığımız gün var. Ulusal listemize baktığımız zaman aşıklık geleneği gibi, Karagöz gibi, orta oyunu gibi Meddahlık gibi tiyatroların Anadolu’da olduğu gibi seyirlik oyunları gibi Yozgat’ta da varlığını ayrıca tutuyorum ama aynı zamanda bir de ulusal listesi var, Somut Olmayan mirasın. Orda da Yozgat’ın çok maruf meşhur ve kültürünün ayrılmaz bir parçası olan arabaşı ve testi kebabı da ulusal listesinde yer alıyor, somut olmayan mirasın. Dileriz onlarda uluslararası listeye sunulanlarla ulusal listede olanlar daha fazla listeyle buluşurlar. Yozgat’ın da ülkemizin tamamında olduğu gibi kültürel ve doğal değerleri uluslararası topluluklarla buluşur.’’
"YOZGAT 2022 YILINDA ÖĞRENEN ŞEHİR UNVANINI ALDI’’
Oğuz, UNESCO somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesine akredite ‘Somut Olmayan Kültürel Miras Enstitüsü’ isimli bir sivil toplum kuruluşunun bulunduğunu belirterek, kış okulu ile ilgili olarak şunları söyledi:
"Bu enstitü ile UNESCO Türkiye Milli Komisyonu işbirliği halinde düzenli olarak ‘kış okulu’ adıyla bir toplantı düzenliyor. Bu defa 6’ncısını yapıyoruz. Yozgat 2022 yılında öğrenen şehir unvanını aldı, UNESCO’dan. Yozgat Valiliği, belediyesi bizimle de temas halindeydi, bu kış okulunun Yozgat’ta yapılması konusunda bir öneri geldi. Biz de bunu memnuniyetle değerlendirdik, diğer paydaşlarımızla yani UNESCO Genel Direktörlüğü somut olmayan miras sekretaryası, ASP okulları ağı koordinatörlüğü, diğer yandan Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi kürsüsü ve merkezi olmak üzere bütün paydaşlarımızla toplandık ve kış okulunu tertip etmeye karar verdik. Bu arada Milli Eğitim Bakanlığı ile çalışacağımız için ASP Net okullarıyla, Milli Eğitim B"akanlığı Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü ile de temas halindeydik. Onların da katılımıyla Yozgat’ta Türkiye’mizde 36 ASP Net okulu var. Yani UNESCO’nun okullar arası kardeşlik ilişkilerini güçlendiren bir ağ bu. Bu ağ dahil olan 36 okulumuz var. Bu 36 okulun koordinatörlerini aynı zamanda Yozgat’tan seçilen, İl Milli Eğitim Müdürlüğümüz tarafından ilçelerden seçilen okulların okul koordinatörlerinin bir araya geldiği bir toplantıda ASP Net okulları somut olmayan kültürel mirasın korunmasına nasıl hizmet edebilirler, nasıl katkı verebilirler bunu tartışacağız.’’
‘’DÜNYANIN BİLİNEN İLK TAŞ MOZAİĞİ BU ŞEHİRDE’’
Yozgat Valisi Ziya Polat’ta, dünyanın bilinen ilk taş mozaiğinin Yozgat’ta bulunduğunun altını çizerek, "Tavium antik kenti ‘Galatlar’ dediğimiz Avrupalının atalarının burada yaşadığını biliyoruz. Burada kazılarımıza başlayacağız. Kerkenez harabeleriyle mevcut kazılarımız devam ediyor, etmeye devam edecek. Dünyanın bilinen ilk taş mozaiği bu şehirde. Geçen sene bulunan taş mozaiğimiz ile ilgili herhangi bir itiraz çıkmadı, bu da ilk taş mozaiğinin burada olduğunu ispatladı’’ ifadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından ‘Kış Okulu’ etkinliğine geçildi.