Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; 2021 yılında 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin internete erişim oranı yüzde 95,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 96 oldu. TÜİK, girişimlerde bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarını bugün yayınladı. GİRİŞİMLERİN YÜZDE 92,1'İ İNTERNETE ERİŞİMDE SABİT GENİŞBANT BAĞLANTI KULLANDI 2021 yılında 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin internete erişim oranı yüzde 95,3 iken bu oran 2022 yılında yüzde 96,0 oldu. Girişimlerin yüzde 92,1'i, 2022 yılında internete erişimde sabit genişbant bağlantı kullandı. Girişimlerin yüzde 86,4'ü ise girişim tarafından sağlanan taşınabilir bilgisayar veya akıllı telefon gibi bir cihaz aracılığıyla mobil telefon ağları üzerinden iş amaçlı internet kullandığını beyan etti. İNTERNET ÜZERİNDEN TOPLANTI YAPAN GİRİŞİMLERİN ORANI YÜZDE 30,4 OLDU En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 30,4'ü, 2022 yılında internet üzerinden toplantı yaptığını belirtti. İnternet üzerinden toplantı yapan girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 26,6'sının, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 45,8'inin, 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 76,0'ının uzaktan toplantı yaptığı görüldü. GİRİŞİMLERİN YÜZDE 68,4'Ü ÇALIŞANLARINA UZAKTAN ERİŞİM İMKANI SAĞLADI Girişimlerin yüzde 68,4'ü, 2022 yılında çalışanlarının, girişimin e-posta sistemine veya doküman ve belgelerine veya iş uygulamalarına/yazılımlarına uzaktan erişim imkanının olduğunu beyan etti. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre girişimin kaynaklarına uzaktan erişim imkanı sağlama oranı, 10-49 çalışanı olan girişimlerde yüzde 66,1, 50-249 çalışanı olan girişimlerde yüzde 78,7, 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ise yüzde 89,3 oldu. WEB SİTESİNE SAHİP GİRİŞİMLERİN ORANI YÜZDE 51,2 OLDU Web sitesi sahiplik oranı, 2021 yılında 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerde yüzde 49,4 iken bu oran 2022 yılında yüzde 51,2 oldu. Web sitesi sahiplik oranı çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde; 2022 yılında 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin yüzde 92,3'ünün, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 69,7'sinin ve 10-49 çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 47,0'ının web sitesi sahibi olduğu görüldü. WEB SİTESİ SAHİPLİK ORANI EN YÜKSEK GİRİŞİMLER, YÜZDE 92,2 İLE ‘BİLGİ VE İLETİŞİM’ GRUBUNDA Web sitesi sahiplik oranı ekonomik faaliyet grubuna göre incelendiğinde ise 2022 yılında web sitesi sahibi olan girişimlerin oranının en fazla yüzde 92,2 ile ‘bilgi ve iletişim’ alanında olduğu görüldü. Bunu, yüzde 78,3 ile ‘bilgisayarların ve iletişim araç ve gereçlerinin onarımı’ ve yüzde 64,9 ile ‘mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler’ yürüten girişimlerin olduğu ekonomik faaliyet grupları izledi. Web sitesi sahibi olan girişimlerin oranının en düşük olduğu ekonomik faaliyet grupları ise yüzde 34,0 ile ‘inşaat’, yüzde 37,7 ile ‘ulaştırma ve depolama’ ve yüzde 50,7 ile ‘toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı’ faaliyetlerini yürüten girişimler oldu. HER 5 GİRİŞİMDEN BİRİ E-SATIŞ YAPTI Girişimlerin 2021 yılında e-satış yapma oranı, 2020 yılına göre 6,8 puan artarak yüzde 19,3 oldu. E-satışlar, internet (web siteleri ya da mobil uygulamalar) ve/veya elektronik veri alışverişi (EDI) aracılığı ile gerçekleştirildi. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre e-satış yapma oranı, 10-49 çalışanı olan girişimlerde yüzde 18,7, 50-249 çalışanı olan girişimlerde yüzde 20,8, 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ise yüzde 32,0 oldu. EN FAZLA E-SATIŞ YAPMA ORANI YÜZDE 41,4 İLE ‘KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETİ’ GİRİŞİMLERİNDE E-satış yapma oranı ekonomik faaliyet grubuna göre incelendiğinde ise 2021 yılında en fazla e-satış yapma oranının yüzde 41,4 ile ‘konaklama ve yiyecek hizmeti’ faaliyetlerini yürüten girişimlerde olduğu görüldü. Bunu yüzde 30,3 ile ‘bilgi ve iletişim’ ve yüzde 25,0 ile ‘toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı’ faaliyetini yürüten girişimler takip etti. ONLİNE MAĞAZALAR VE PAZAR YERLERİNİ WEB SATIŞ PLATFORMU OLARAK KULLANAN GİRİŞİMLERİN ORANI ARTTI En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 15,9'u, 2021 yılında web sitesi ya da mobil uygulamalar üzerinden web satış yaptı. Web sitesi ya da mobil uygulamalar üzerinden web satış yapan girişimlerin yüzde 59,0'ı kendi web siteleri ya da mobil uygulamalarını kullanırken yüzde 80,9'u farklı girişimlerin de satış yapabildiği online mağazalar ve pazar yerleri ile mobil uygulamalarını web satış platformu olarak kullandı. Farklı girişimlerin de satış yapabildiği online mağazalar ve pazar yerleri ile mobil uygulamaları üzerinden web satış yapan girişimlerin oranı 2020 yılında yüzde 69,7 idi. YURT DIŞINA WEB SATIŞI YAPAN GİRİŞİMLERİN ORANI ARTTI Web sitesi ya da mobil uygulamalar aracılığı ile 2021 yılında mal veya hizmet satışı yapan girişimlerin yüzde 21,1'i yurt dışına satış yaptı. Bu oran, bir önceki yıl yüzde 19,5'ti. Yurt dışına web satışı yapan girişimlerin 2021 yılında satış sürecinde karşılaştığı zorluklar incelendiğinde ise girişimlerin en fazla karşılaştığı zorluğun yüzde 47,0 ile yurt dışına satılan ürünlerin teslim veya iade edilmesinin yüksek maliyeti olduğu görüldü. Bunu, yüzde 30,8 ile mevzuat bilgisi eksikliği ve yüzde 30,7 ile yurt dışına satış yaparken şikayet ve ihtilafların çözümüyle ilgili zorlukların izlediği görüldü. GİRİŞİMLERİN YÜZDE 17,8'İ BİLGİ VE İLETİŞİM UZMANI İSTİHDAM ETTİ En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 17,8'i, 2022 yılında ana işi bilişim teknolojileri olan ve bilişim sistemleri ve uygulamalarının kurulması, işletilmesi ve geliştirilmesi süreçlerinde görev alan bilgi ve iletişim uzmanı istihdam etti. Bu oran, 2020 yılında yüzde 11,8'di. Çalışan sayısı 10-49 olan girişimlerin yüzde 13,8'i, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 32,3'ü, 250 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 72,6'sı, 2022 yılında bilgi ve iletişim uzmanı istihdam ettiğini belirtti. BİLGİ VE İLETİŞİM UZMANI İŞE ALAN VEYA ALMAYI DENEYEN HER 3 GİRİŞİMDEN BİRİ GÜÇLÜKLE KARŞILAŞTI Girişimlerin yüzde 6,9'u, 2021 yılında en az bir bilgi ve iletişim uzmanını işe aldı veya almayı denedi. Bu oran, 2019 yılında yüzde 5,0'dı. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerin yüzde 36,1'i, 2021 yılında işe alım sürecinde adayların başvuru eksikliği/yetersizliği, ilgili alanda gerekli niteliklere (eğitim/öğretim) sahip olmaması, ilgili iş deneyimine sahip olmaması veya yüksek ücret beklentisi gibi güçlükler ile karşılaştı. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerden işe alım sürecinde herhangi bir güçlük yaşayan girişimlerin oranı, 2019 yılında yüzde 41,0'dı. GİRİŞİMLERİN YÜZDE 28,5'İ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GÜVENLİĞİ İHLAL OLAYI YAŞADI Girişimlerin yüzde 28,5'i, 2021 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını beyan etti. Bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını beyan eden girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna göre incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 27,8'inin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 32,0'ının, 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 34,1'inin en az bir güvenlik ihlal olayı yaşadığı görüldü. ROBOT TEKNOLOJİSİ EN FAZLA İMALAT SEKTÖRÜNDE KULLANILDI En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 5,2'si, 2022 yılında endüstriyel robot veya hizmet robotu kullandığını belirtti. Endüstriyel robot veya hizmet robotu kullandığını belirten girişimler ekonomik faaliyet grubuna göre incelendiğinde; en fazla robot kullanan girişimlerin, yüzde 9,3 ile ‘imalat’ faaliyeti yürüten girişimler olduğu görüldü. İmalat sektöründe 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 6,1'i, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 15,0'ı, 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin yüzde 41,5'i robot teknoloji kullandı. Endüstriyel robot veya hizmet robotu kullandığını belirten girişimlerin robot kullanma kararına etki eden faktörler incelendiğinde; girişimlerin en fazla yüzde 78,0 ile süreçlerin ve/veya üretilen mal ve hizmetlerin yüksek hassasiyetini veya standartlaştırılmış kalitesini sağlamak amacı ile robot kullanma kararı aldıkları görüldü. Bunu, yüzde 68,0 ile yüksek işçilik maliyeti ve yüzde 66,1 ile girişimin ürettiği mal veya hizmet yelpazesini genişletmek faktörleri izledi. GİRİŞİMLERİN YÜZDE 61,6'SI BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNDE ÇEVRESEL ETKİLERİ DİKKATE ALDI Girişimlerin yüzde 61,6'sı, 2022 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri hizmetlerini veya ekipmanını seçerken enerji tüketimi gibi çevresel etkilerini dikkate aldığını beyan etti. Bilgi ve iletişim teknolojileri hizmetlerini veya ekipmanını seçerken çevresel etkilerini göz önünde bulundurduğunu beyan eden girişimler ekonomik faaliyet grubuna göre incelendiğinde; en fazla yüzde 77,1 ile ‘bilgi ve iletişim’ faaliyet grubunda yer alan girişimlerin bu etkileri dikkate aldığını beyan ettiği görüldü. Bu faaliyet grubunu yüzde 75,9 ile ‘bilgisayarların ve iletişim araç ve gereçlerinin onarımı’ ve yüzde 74,2 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı ve su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri’ izledi. YAPAY ZEKA EN FAZLA YÜZDE 17,5 İLE 250 VE ÜZERİ ÇALIŞANI OLAN GİRİŞİMLER TARAFINDAN KULLANILDI Yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullandığını belirten girişimlerin oranı, 2021 yılında yüzde 2,7 iken 2022 yılında yüzde 3,5 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre yapay zeka kullanan girişimlerin oranı incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 2,8'inin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 5,5'inin, 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin yüzde 17,5'inin yapay zeka kullandığı görüldü. Bu oranlar, 2021 yılında sırasıyla yüzde 2,3, yüzde 3,6 ve yüzde 9,6 idi.