GÖKHAN TUZLADAN Trakya Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Trakya Birlik), hasadına başlanan ayçiçeği için ön alım fiyatlarını açıkladı. Ayçiçeğinde fiyat belirleyicisi konumunda olan Trakya Birlik, ton başına yüzde 40 yağlı ürün için 5 bin 100, yüzde 44 yağlı ürün için 5 bin 406, yüzde 50 yağlı ürün için ise 5 bin 865 TL avans ödemisi yapılmasına karar verdi. Trakya Birlik, Türkiye’deki mevcut gümrük rejimi uygulamaları, dünya rekoltesi ve beklenen fiyat seviyeleri, döviz kurlarının olası seyri gibi etkenlerin dikkate alınarak ton başına, yüzde 40 yağlı baz ürün için 5 bin 100, yüzde 44 yağlı ürün için 5 bin 406, yüzde 50 yağlı ürün için ise 5 bin 865 TL avans ödemisi yapılmasına karar verildiğini açıkladı. Fiyat açıklaması öncesinde ise Edirne Ticaret Borsası’nda, yüzde 40 yağ oranındaki ayçiçeğinin tonu ortalama 5 bin 424, en düşük 4 bin 800, en yüksek 5 bin 861 liradan işlem gördü. Trakya Birlik Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yazılı açıklamada; “Yağlık ayçiçeği, Türkiye bitkisel yağ tüketiminde yüzde 80-85 civarında payı ve yüzde 50’lere varan yüksek yağ oranı ile ülkemizde üretimi gerçekleştirilen stratejik öneme sahip tarımsal ürünlerimizin başında gelmektedir. Dünyada hâlihazırda farklı varyantlar ile devam eden pandemi süreci, son 1-1,5 yıllık süreçte gerek sınai gerekse tarımsal emtialarda arz talep dengesizliklerine yol açmış, üretim açığı olan ülkelerin emniyet stoğu oluşturma, arz fazlası olan ülkelerin ise ürünlerini dünya pazarında daha değerli fiyatlama politikaları, genel emtia fiyatlarını tarihi zirve seviyelerine taşımıştır. Bu gelişmelerin ışığında 2020/2021 üretim sezonu yağlık ayçiçeği ürün fiyatlarında yüzde 50’yi aşan artışlar yaşanmış, bu suretle ayçiçeği çiftçilerimizin en çok kazanç sağladığı başlıca ürün haline gelmiştir. Söz konusu kazanç seviyesinin yarattığı pozitif etkiyle içinde bulunduğumuz 2021/2022 üretim sezonunda yeni üretim alanları kazanılmış olup, ilk defa 1 milyon 600 bin ton seviyesinde rekor üretim gerçekleştirilerek ülke yeterlilik oranının yüzde 70 seviyesine ulaşması beklenmektedir” denildi. “DÜNYADA ÜRETİMİN ARTMASI VE GÜMRÜK VERGİSİ UYGULAMALARI ÇİFTÇİ ALEYHİNE BASKI” Üreticinin memnun edilebilmesi için girdi maliyetlerindeki artışın da düşünülerek fiyat açıklandığının belirtildiği açıklama şöyle devam etti: “Ülkemiz yağlık ayçiçeği üretiminde yaşanan bu çok kıymetli artışın çiftçi memnuniyetinin sağlanarak sürdürülebilir kılınması, bu suretle ülkenin kendi kendine yeterlilik seviyesi olan asgari 2 milyon 500 bin ton üretim hedefine ulaşılması için 2021/2022 üretim sezonu çiftçi fiyatlaması büyük önem arz etmektedir. Diğer taraftan tarımsal üretimin en temel girdilerinden olan gübre ve ilaç fiyatlarında yüzde 100’ü aşan artışlar, çiftçilerimizin tarım ürünleri fiyatlamalarındaki hassasiyetlerini haklı olarak arttırmaktadır. Bu üretim hedefi ve çiftçi bekleyişlerine ek olarak iç piyasa ürün fiyatlarını etkileyen ithal ikame ürün piyasaları tetkik edildiğinde, 2021/2022 sezonunda dünya yağlık ayçiçek tohum üretiminin bir önceki sezona göre 6-8 milyon ton fazla gerçekleşerek yaklaşık 58 milyon ton ile rekor seviyede oluşması beklenmektedir. Hububat üretimde dünyada yaşanan daralmanın aksine yağlık ayçiçeği üretimdeki önemli artış, gümrük vergisi uygulamalarının da etkisiyle ülkemiz iç piyasa fiyat dinamiklerini çiftçi aleyhine baskı altına almaktadır. Ülkemizdeki mevcut gümrük rejimi uygulamaları, dünya rekoltesi ve beklenen fiyat seviyeleri, döviz kurlarının olası seyri gibi fiyatlamaya tesir eden tüm parametreler Birliğimizce değerlendirilerek oluşan piyasa koşulları çerçevesinde, 2021/2022 sezonunda üretici ortaklarımıza yüzde 40 yağlı baz ürün için 5.100 TL/Ton avans ödemesinde bulunulması karar altına alınmış olup, uluslararası sözleşme oranı olan yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği ürünü için avans tutarı 5.406 TL/Ton, yüzde 50 yağlı ürün için avans tutarı 5.865 TL/ton olarak uygulanacaktır. Yukarıda sayılan parametrelerde üretici ortaklarımızın lehine olabilecek olası gelişmeler ışığında ‘Ön Alım Fiyatı’ belirlenerek ilan edilecek ve bu suretle nihai alım fiyatımız belirlenecektir. Ham yağ oranına göre yapılan alımlarda yüzde 41 ve üzeri yağ oranı çıkan ürünler yüksek yağ oranlı ürün olarak değerlendirilecek olup, her bir yüzde puan artışı için yüzde 40 standart yağ oranlı ürün fiyatına yüzde 1,5 oranında prim uygulanacaktır.”