TBMM Genel Kurulu'nda bütçe görüşmeleri sırasında Almanca ve Kürtçe konuşma tartışması yaşandı. HDP Batman Milletvekili Feleknas Uca’nın, kürsüde Türkçe yaptığı konuşmanın ardından aynı metni Almanca ve Kürtçe olarak okumaya başlaması MHP'lilerin tepkisine yol açtı. Tartışma TBMM Başkanvekili Haydar Akar'ın, Almanca da olsa Kürtçe de olsa Türkçe dışında başka bir metin okunamayacağı uyarısı ile sona erdi.
TBMM Genel Kurulu’nda bugün, Milli Eğitim Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile bağlı olan kurumların kesin hesabı ve bütçeleri ele alındı. AKP, İYİ Parti ve MHP’nin arından HDP milletvekilleri konuştu.
"HDP VE MHP ARASINDA KÜRTÇE METİN TARTIŞMASI"
HDP Batman Milletvekili Feleknas Uca, “Türkiye çok dilli bir ülke olmasına rağmen Türkiye'deki halklar ana dilde eğitim göremiyor. Türkiye'deki tüm halkları bu haktan mahrum eden Hükûmetin Kürtçeye yönelik baskıları ise ana dilde eğitimin çok ötesindedir. Okullarda Kürtçenin seçmeli ders olmasıyla, Kürtçe radyo, televizyon açmayla övünüyorsunuz ancak Kürtçe eğitim veren kurumları kapatıyorsunuz, Kürt dili eğitimi veren akademisyenleri tutukluyorsunuz. Genel Kurulda da Kürtçeye tahammül edemediğiniz için mikrofonları kapatıyorsunuz. Kültür sanat etkinliklerini yasaklıyorsunuz” diye konuştu.
Uca, aynı konuşmayı Almanca ve Kürtçe olarak da yapacağın belirterek Almanca konuşmaya başladı. Bunun üzerine Genel Kurul’da MHP ve HDP vekilleri arasında tartışma çıktı.
BAŞKANVEKİLİ HAYDAR AKAR UYARDI: “RESMİ DİLİMİZ TÜRKÇE”
TBMM Başkanvekili Haydar Akar, "Sayın hatip belki bir cümle bir kelime olabilir ama bir metin başka bir dille Kürtçe de olsa Almanca da olsa İngilizce de olsa başka bir dille okuyamazsınız. Bizim resmi dilimiz Türkçe, bitirelim lütfen" diye uyardı.
“BU MECLİS’TE DE KÜRT DİLİ KARŞISINDA TAHAMMÜLSÜZLÜK VARDIR. BUNU HERKES İYİ BİLSİN”
Bu sırada HDP’li Feleknas Uca, 20 saniye kadar bu kez Kürtçe konuştu. Uca, şunları söyledi:
“Evet değerli halkımız. Sizler de görüyorsunuz. Bu Meclis’te de Kürt dili karşısında tahammülsüzlük vardır. Bunu herkes iyi bilsin bu sizin korkunuzdur siz gideceksiniz. HDP geliyor. HDP özgürlüğü, birliği ve başarıyı bu ülkeye getirecektir. Siz hepiniz gidiyorsunuz biz geliyoruz.”
MHP’Lİ BÜLBÜL İTİRAZ ETTİ, AKAR AÇIKLADI
MHP Grup Başkanvekili Muhammed Levent Bülbül'ün itirazını sürdürmesi üzerine Başkanvekili Akar, Meclis’te anadili farklı olan milletvekilleri bulunduğunu bunlardan birisinin de kendisi olduğunu, ancak anlaşılmayı sağlayan ortak dilin Türkçe olduğunu, bir sözcük veya bir deyimin dışında metin okunmaya başlandığı anda konuşmayacağı keseceği uyarısını yaptı. Akar şunları söyledi:
“TÜRKÇE, BİRBİRİMİZİ ANLAMAMIZI SAĞLAYAN ORTAK DİLİMİZDİR”
"Genel Kurul’da kimi zaman, konuşan üyelerden Türkçe dışında bir dilde birtakım ifadeler kullanıldığı, sözler sarf edildiği görülmektedir; bu ilk kez olmuyor. Türkçe dışında bir deyim, bir atasözü ifade edildiğinde Türkçe karşılığı da belirtilirse sevinirim. Ancak deyim ve özlü sözü, atasözünü aşacak şekilde uzun cümlelerle başka dillerde konuşulması anlaşılmaz bir durum oluşturacaktır. Türkçe, Anayasa'ya göre resmî dildir ve hepimizin ortaklaşa kullandığı, birbirimizi anlamamızı sağlayan ortak dilimizdir. Ana dili Türkçe dışında başka diller olan üyeler bulunmaktadır, bunlardan biri de benim; bu çeşitlilik bizim zenginliğimizdir ancak burada, Genel Kurulda, konuşmacıların sözlerinin tam olarak anlaşılması, tüm üyelerin konuşulanı anlaması ve tutanaklara geçirilebilmesi için ortak dilimiz Türkçenin kullanılması gerekmektedir."
Tartışmanın ardından HDP grubu konuşmalarına devam etti.
BÜLBÜL: BU BÜTÇE MEŞRU DEĞİLDİR
HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül, “Bütçeler politik, iktisadi, yönetsel belge niteliği taşıyan toplumsal sözleşmelerdir. Lakin bu toplumsal sözleşmenin tarafı olarak halk, bu toplumsal sözleşmenin tarafı olarak sivil toplum kuruluşları, bu toplumsal sözleşmenin tarafı olarak öğrenciler, veliler ve sendikalar bütçenin oluşumuna dâhil olmamış ve bir hak ihlali yapılmıştır; o hâlde bu bütçe meşru değildir” diye konuştu.
TOĞRUL: ÖSYM ŞU ANDA BİR DARPHANE GİBİ PARA BASIYOR
TBMM İdare Amiri, HDP Gaziantep Milletvekili Mahmut Toğrul, şunları söyledi:
“ÖSYM, özellikle cemaat AKP iş birliği döneminde önemli ölçüde güven kaybetti ve ÖSYM şu anda bir darphane gibi para basıyor resmen. Bakın, 2020, öğrencilerden, sınavlardan topladığı para 860 milyon 500 bin. Bütçesi de artırılmış ama bu bütçe nedense öğrencilerin sınav başvurusuna yansımamış. Bakın, ÖSYM'de attığınız her adım para. Örneğin, başvuru hizmet ücreti 10 TL, şifre edinme 10 TL, her soruya itiraz 20 TL, soru kitapçığını inceleme 20 TL ve faize karşılar ya, hani, geç başvuru yaptığında başvuru ücreti yüzde 20 faizli. TYT, AYT gibi sınavlarda başvuru ücreti 500 liraya yaklaşıyor.”
“ÜNİVERSİTELERİN KANGRENİ NEPOTİZM”
“ÖSYM bu hâliyle gerçekten bir darphane, bacasız bir fabrika. Peki, öğrenciler bu pahalı ücrete rağmen ezkaza ÖSYM'de sınava girdi, üniversitelere geldi. AKP üniversite sayısının artmasıyla övünüyor; evet, Türkiye'de apartmankondu üniversiteler arttı. Tekrar söylüyorum: Apartman kondu. Çünkü ‘üniversite’ dediğinizde laboratuvar yok, kütüphane yok, literatüre erişim imkânı yok, hoca yok, hatta çoğu yerde öğrenci yok. Üniversitelerin kangreni nepotizm. Bakın, on yıllardır bekleyen öğretim üyelerine kadro yok ama aile bireylerine kadrolar son sürat verilmeye devam ediliyor. Sayın YÖK Başkanı, Sayın Millî Eğitim Bakanı, bu durumdan rahatsız değil misiniz? Bakın, size örnekler vereyim. Kızını atayanlar, oğlunu atayanlar, eşini atayanlar. Bu manşetler sizi rahatsız etmiyor mu değerli arkadaşlar? ‘Akraba saltanatı, üniversitede akraba saltanatı.’ Üniversitede ağabey, kardeş, baba, oğul ne ararsanız var. Üniversite rektörlerinin bir tek ilgilenmediği nedir peki? Öğrencilerle bilimle ilgilenmiyorlar. Mesela öğrenciler nerede barınıyor? Habersizler. Mesela öğrenciler ne yer ne içer? Habersizler. İyi eğitim aldılar mı? Habersizler. Üniversiteden mezun olduktan sona iş bulabildiler mi? Habersizler.”
