CEREN BALA TEKE
Turist Rehberliği bölümünden ön lisans diploması alanların rehberlik ruhsatı başvurularının, herhangi bir mevzuat değişikliği veya açıklama yapılmaksızın iptal edildiği öğrenildi. Turist rehberi adaylarından Atabey Pirpir, “Diplomam, gerekli mezuniyet koşullarını sağlamadığı için başvurumun reddedildiği bilgisi iletildi. Lisans olarak kazandığım turist rehberliği bölümünden ön lisans diploması alarak mezun olduğum için diplomam yetersiz görülüyordu” dedi. Ankara Turist Rehberleri Odası ise “Bazı kişiler eğitimlerine dört yıllık bölümde başladığı halde iki yıllık bölüme geçiş yaparak diplomalarını ve ruhsatlarını aldılar. Böyle olunca da YÖK ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ortak bir kararla harekete geçti. Mevzuat değişikliği veya yazılı bir açıklama yok” bilgisini aktardı.
Tüm süreçleri tamamladığı halde, turizm rehberi olmak için belgeleri de onaylanmışken başvurusu aynı gün içinde iptal edilen Atabey Pirpir, yaşadıklarını ANKA Haber Ajansı’na anlattı. Pirpir, şunları söyledi:
“2021 senesinde İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın düzenlediği, ayrıca turist rehberliği mesleğini icra etmek için gerekli adımlardan biri olan eğitim gezimi Karadeniz Bölgesi’nde tamamladım. Bölge eğitimi almadan mesleği icra edemiyorsunuz böyle bir detay var.
Mesleği icra için asıl gereken çalışma belgemi almak için de TUREB’in açmış olduğu sözlü ve yazılı aşamalar içeren kokart dil sınavına başvurdum. 15 ve 18 Kasım 2022 tarihli yabancı dil üzerinden yapılan sözlü ve yazılı sınavlarımı başarı ile geçtim. Ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın internet sitesi üzerinden tüm bilgi ve belgeleri eksiksiz bir şekilde tamamlayarak çalışma belgesi başvurusunda bulundum.
Başvuru sürecimi takip ederken sırasıyla başvurumun işleme alındığını, onaylandığını ve çalışma belgemin adıma basıldığını gördüm. Fakat aynı gün içerisinde sisteme kontrol amaçlı tekrar girdiğimde ise başvurumun reddedildiğini gördüm. Bir sebep belirtilmemişti. İkinci kez başvuru yaptığımda ise ret sebebi olarak, diplomam gerekli mezuniyet koşullarını sağlamadığı için başvurumun reddedildiği bilgisi iletildi. Daha açık olmak gerekirse lisans olarak kazandığım turist rehberliği bölümünden ön lisans diploması alarak mezun olduğum için diplomam yetersiz görülüyordu. Bunu da yazılı bir belge olmaksızın yalnızca YÖK’e görüş bildirerek yaptıklarını öğrendik.
Kimin yaptığını da bilmiyoruz. Üniversitede hocalarımız ilk iki yılı tamamladıktan sonra ön lisans diploması alıp mesleğe başlayabileceğimizi söylemişlerdi. Bu şekilde mezun olarak rehberlik kokartlarını alan ve çalışma hayatlarına başlayan yüzlerce rehber var.”
“RESMİ BİR AÇIKLAMA OLMADAN BİZİM DURUMUMUZDA NE GİBİ BİR FARKLILIK GELİŞTİ ANLAMIYORUZ”
Daha net bir bilgi için 6326 sayılı Turist Rehberliği Kanunu’na baktım. Fakat orada ön lisans, lisans ya da yüksek lisans yapanların bu mesleği icra etmelerine ilişkin engel teşkil eden bir durum bulunmuyordu. Bugüne kadar insanlar bu konuda bir problem yaşamamışlardı. Hatta geçtiğimiz haziran ayında yapılan sınavda başarılı olan ve belgelerini alan insanlar olmuştu. O zamandan bu zamana altı aylık bir vakit geçti ve resmi bir açıklama olmadan bizim durumumuzda ne gibi bir farklılık gelişti anlamıyoruz.”
“BENİM DURUMUMDA OLAN EN AZ 500 KİŞİNİN OLDUĞUNU ŞİFAHEN ÖĞRENDİK”
Durumla ilgili resmi kaynaklardan bilgi almak için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ulaşan Pirpir, onay sürecine girip birkaç saat sonra iptal edilen belgeleri ile ilgili “Siz belge alamıyorsunuz. Neyi zorluyorsunuz” yanıtını aldığını aktardı. Atabey Pirpir, şunları söyledi:
“TUREB’i aradım. Resmi bir açıklama yapılmaksızın birtakım uygulama değişikliklerine gidildiğini ve kendilerine haber verilmediğini söylediler. Bakanlığı aradığımda ise ‘Siz belge alamıyorsunuz, neyi zorluyorsunuz’ diye dönüş yapılıyor. Öte yandan benim durumumda olan en az 500 kişinin olduğunu şifahen öğrendik. Elimdeki belgeler ve diplomamla birlikte bütün haklarımı arayacağım. Elbette ki bu da hukuki bir süreç ile olacak.”
“MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ VEYA YAZILI BİR AÇIKLAMA YOK”
Ankara Turist Rehberleri Odası ise konuya ilişkin olarak şu bilgileri verdi:
“Aslında süreç YÖK’ün Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bazı durumları bildirmesi üzerine başladı. Bu durum da şöyle; Turizm Rehberliği bölümü hem dört yıllık hem iki yıllık olarak okunabiliyor. Fakat bazı kişiler eğitimlerine dört yıllık bölümde başladığı halde iki yıllık bölüme geçiş yaparak diplomalarını ve ruhsatlarını aldılar. Böyle olunca da YÖK ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ortak bir kararla harekete geçti. Mevzuat değişikliği veya yazılı bir açıklama yok. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yaptığımız görüşmelerde de yazılı bir açıklama olmayacağını öğrendik. Sürecin bizimle de ilgisi yok. Bizler de elimizden geldiğince destek olmaya çalışıyoruz zaten. Daha önce bu şekilde ruhsat alan kişilerin de süreç içinde ruhsatnamelerinin iptal edilmesi söz konusu. Şu an için bu durumda olan kaç kişi olduğunu ise bilmiyoruz.”
