İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) kasım ayında 52 değerini aldı. İSO'dan yapılan açıklamaya göre, "Ekimdeki yavaşlamanın ardından kasımda üretim hafif bir artış kaydetti. Faaliyet koşullarındaki iyileşmede üretimin yeniden büyümeye geçmesi etkili oldu" denildi. İSO, Türkiye İmalat PMI anketinin Kasım 2021 dönemi sonuçlarını açıkladı. Anket sonuçlarına göre, ekimde 51,2 olarak ölçülen manşet PMI kasımda 52 değerini aldı. İSO'dan yapılan açıklamada, "Ekimdeki yavaşlamanın ardından kasımda üretim hafif bir artış kaydetti. Faaliyet koşullarındaki iyileşmede üretimin yeniden büyümeye geçmesi etkili oldu. İstihdamdaki artışın devam etmesi de üretimi destekledi. Sektör son bir 1,5 yıl boyunca kesintisiz bir şekilde yeni istihdam yarattı" denildi. İMALATÇI FİRMALAR KENDİ SATIŞ FİYATLARINI 16,5 YILLIK ANKET GEÇMİŞİNİN EN YÜKSEK ORANINDA ARTIRDI İSO'nun değerlendirmelerine göre, yeni alınan ihracat siparişlerinde devam eden büyümeye rağmen toplam yeni siparişlerde zayıflık belirtileri arttı. Art arda ikinci ay yavaşlama kaydeden toplam yeni siparişlerde düşüş bildiren anket katılımcıları bu durumu fiyat artışlarına, elektronik parça eksikliklerine ve otomotiv sektöründe yaşanan sorunlara bağladı. Kasımda girdi maliyetlerinin kaydettiği sert artışa bağlı olarak girdi fiyatları enflasyonu keskin bir şekilde hızlanarak Eylül 2018’den beri en yüksek düzeye çıktı. Anekdot temelli bilgiler, maliyetlerde görülen artışın Türk lirasındaki değer kaybından kaynaklandığına işaret etti. Bunun sonucunda imalatçı firmalar kendi satış fiyatlarını 16,5 yıllık anket geçmişinin en yüksek oranında artırdı. Bu arada, ham madde temininde süregelen güçlükler ve nakliye konusunda yaşanan sorunlar nedeniyle tedarikçilerin teslimat süreleri Nisan 2020’den beri en yüksek oranda arttı. Firmalar, fiyat artışlarının ve tedarik zincirlerinde devam eden aksamaların etkilerini azaltmak amacıyla girdi alım ve stoklarını genişletmeye yönelik çabalarını yoğunlaştırdı. Bununla birlikte, yeni siparişlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak söz konusu kalemlerde artışlar ivme kaybetti. SEKTÖRLERİN TAMAMINDA FİYAT ARTIŞI GÖZLENDİ İSO Türkiye Sektörel PMI kasım verilerine göre ise Türk lirasındaki değer kaybı ve tedarik zincirlerindeki aksamalar sonucu Türkiye Sektörel PMI raporunda takip edilen 10 sektörün tamamında belirgin fiyat artışları gözlendi. Sektörlerin hemen hemen hepsinde girdi fiyatları daha hızlı artarken nihai ürün satış fiyatları enflasyonu ise tüm sektörlerde ivme kazandı. Hem üretim hem de yeni siparişler sektörlerin çoğunluğunda yavaşlarken, raporun olumlu gelişmeleri yine istihdam tarafında gerçekleşti. EN YÜKSEK GİRDİ MALİYETİ ARTIŞLARI TEKSTİL ÜRÜNLERİ İLE KARA VE DENİZ TAŞITLARI OLDU İSO'nun değerlendirmelerine göre kasımda en yüksek girdi maliyeti artışlarının yaşandığı iki sektör sırasıyla tekstil ürünleri ile kara ve deniz taşıtları oldu. Maliyet enflasyonunda artış gerçekleşmeyen tek sektör olan ana metal sanayiinde dahi girdi fiyatları sert şekilde yükseldi. Girdi maliyetlerindeki yükselişin müşterilere yansıtılması satış fiyatlarında da hızlı artışlara yol açtı ve tüm sektörlerde enflasyon ivme kazandı. Satış fiyatlardaki en hızlı artış makine ve metal ürünleri sektöründe gerçekleşti. Fiyat baskılarındaki güçlenme, döviz kurlarındaki artış ve arz kısıtlarından kaynaklandı. Arz yönlü sıkıntılar, tedarikçilerin girdi teslimatlarındaki gecikmelerin artması ile daha da belirgin hale geldi. En uzun gecikmeler, özellikle elektronik parçalarda yaşanan küresel darboğazdan etkilenen elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe yaşandı. TAKİP EDİLEN ON SEKTÖRÜN ALTISI PERSONEL SAYILARINI ARTIRDI Kasım ayında en olumlu tablo işgücü piyasasında ortaya çıktı. Takip edilen on sektörün altısı personel sayılarını artırdı. İstihdam hacminde en hızlı genişleme kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe kaydedildi. İşgücü sayılarını azaltan sektörlerde düşüşler genellikle ılımlı seyretti. Bu gelişmenin istisnası olan elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe istihdam kaybı belirgin gerçekleşti.