Merve SABCIOĞLU Hijyenik pedlerin de aralarında olduğu hijyen ürünlerinde KDV’nin yüzde 8’e düşürülmesinin fiyatlara bir etkisi olmadı. Yüzde 10’luk KDV indirimi TÜİK verilerine yüzde 3'lük indirim olarak yansıdı, ancak bugün market raflarında hijyenik ped fiyatları indirim öncesinden daha pahalı hale geldi. ANKA Haber Ajansı’nın takip ettiği bir ped ürününün KDV indirimi sonrası 1,94 TL olan birim fiyatı, yüzde 28 zamla bugün 2,49 TL’ye çıktı. Önce Kadınlar ve Çocuklar Derneği üyesi Avukat Ezgi Sağcan, “Önerimiz, devletin bunu ücretsiz olarak özellikle talep eden grup için sağlaması” dedi. Hijyenik ped ve hijyen ürünlerinde KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmesinin üzerinden iki aya yakın zaman geçti. Resmi Gazete’de 29 Mart’ta yayınlanan kararın ardından yüzde 10’luk indirim market raflarına yansıdı ancak iki ayın ardından gelen zamlar nedeniyle fiyatlar KDV indirimi öncesindeki fiyatları da aştı. Yüzde 10’luk KDV indirimi, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine de yansımadı. TÜİK’in madde sepetinde “hijyenik kadın bağı”nın Mart 2022’deki birim fiyatı 1,3339 TL iken Nisan 2022’deki birim fiyatı 1,2928 TL oldu. Buna göre KDV indirimi, bir ayda yüzde 3,1’lik indirim sağladı. İki ayın ardından market raflarına ise indirim değil zam yansıdı. ANKA Haber Ajansı, KDV indirimi öncesi ve sonrası fiyatları karşılaştırdı. 29 Mart’ta, KDV indirimi öncesi markette birim fiyatı 2,11 TL olan orta uzunlukta ve orta emicilikte bir hijyenik ped, 1 Nisan’da KDV indiriminin yürürlüğe girmesinin ardından birim fiyatı 1,94 TL’den satılmaya başlandı. Aynı ürünün, aynı markette 24 Mayıs’ta birim fiyatı 2,49 TL oldu. Buna göre ürün, KDV indirimin ardından yüzde 28 zamlandı. Yüzde 10'luk KDV indirimi TÜİK verilerinde diğer ürünlere ise şöyle yansıdı: Bir ayda bebek bezinde yüzde 8,8'lik, tuvalet kağıdında yüzde 6,7'lik, mendilde yüzde 5,7'lik indirim oldu. AVUKAT SAĞCAN: “BEKLEDİĞİMİZ ŞEY OLDU” Önce Kadınlar ve Çocuklar Derneği üyesi Avukat Ezgi Sağcan, ANKA Haber Ajansı’na yaptığı değerlendirmede, KDV indiriminin çözüm olmayacağını en baştan söylediklerini ifade etti. Sağcan, şöyle dedi: “Biz Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği olarak regl yoksulluğu konusunda bir süredir mücadele yürütüyoruz. KDV indirimi talep edildiğinde sadece bu hedef alındığında üreticilerin bu indirimi yansıtmayacağına emindik. Kaldı ki KDV indirimi de çok büyük bir indirime yol açmıyor net tutar üzerinden bakarsak. O yüzden beklediğimiz şey oldu, KDV indirimi yine tüketiciye yansıtılmadı üretici tarafından. “TALEP EDEN KİŞİLERE AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDEN SAĞLAYIN” Bizim önerimiz şu, devletin ücretsiz olarak özellikle talep eden grup için sağlaması. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı’na ve Ticaret Bakanlığı’na başvuruda bulunmuştuk. Sağlık Bakanlığı’na yaptığımız başvuruda dedik ki ‘Aylık bir döngüde bir kadının, kız çocuğunun pede olan ihtiyacı yaklaşık 30-35 adettir ve bu 30-35 pedi Aile Sağlığı merkezlerinden (ASM) ya da eczanelerden ulaşabilecek şekilde talep eden kişiler için sağlayın.’ ASM’lerde bütün aile bireylerinin kayıtları var ve bu aile bireylerinden özellikle erkek olanlar gidip aylık 20 adede kadar kondom temin edebiliyorlar. Yani buna benzer bir uygulama zaten yapıyor. Bunun ped için olmasını istedik biz de. “FİYAT ARTIŞI DEVLET TARAFINDAN DENETLENMELİ” Piyasa için de bizim bir önerimiz vardı. Yapılması gereken fiyat artışının devlet tarafından denetlenmesidir. Ticaret Bakanlığı’ndan da şunu talep ettik. Bir tavan fiyat uygulaması getirin. Tavan fiyat uygulamasıyla pedlerdeki fiyat artışının önüne geçin. Bir yandan da kalite denetimi yapın ki bu fiyat artışı olmadığı taktirde firmalar kalitesiz ürün üretmekten kaçınsınlar. Dolayısıyla isteyen piyasadan temin etsin fakat kontrollü bir şekilde isteyen de ASM’lerden ücretsiz olarak temin etsin istiyoruz. “PEDE ERİŞİM İNSANIN ONURUYLA YAŞAMASI İÇİN BİR ZORUNLULUK” Pede erişim günümüz toplumunda bir insan sağlığı sorunu, tıpkı ekmeğe, suya erişim gibi. Bunlar artık lüks değil. Dünyanın her yerinde üretiliyor artık. Bir hammadde sorunu yok bu ürünün temini ile ilgili ve dünyada regl olan bütün kadınlar ve kız çocukları bu ürünü regl dönemini sağlıklı bir şekilde atlatmak için kullanmak zorunda. Bu insan olmanın bir gereği. İnsanın onuruyla yaşaması için bir zorunluluk. Sosyal devlet niteliğine haiz bir ülke olarak devletin bunu sağlaması gerekiyor. Vatandaşına sağlıklı bir çevrede yaşam hakkını sunmakla yükümlü. “HALKIMIZA ÇAĞRI YAPTIK, CİMER’DEN TALEPLERİNİ İLETMELERİNİ İSTEDİK” Biz regl yoksulluğu mücadelesini şu şekilde başlattık. CİMER üzerinden Sağlık Bakanlığı’na ve Ticaret Bakanlığı’na dernek üyesi avukatlarımız birer birer talepte bulundular ve dilekçe yazdık. Regl yoksulluğunu anlattık ve bununla nasıl başa çıkabileceğini çözüm önerileriyle ilettik. Dedik ki bu şartlar artık kadın ve kız çocuklarının regl yoksulluğuyla mücadele etmesi imkansızlaşmıştır. Halkımıza da çağrı yaptık, aynı şekilde CİMER’den bu talepleri iletmelerini istedik. Çünkü bu devletin karşılayabileceği bir miktar. Devlet bütçesi buna müsait. Birçok gereksiz alana ayrılan bütçeye bakıldığında aslında bu hiçbir şey." Önce Kadınlar ve Çocuklar Derneği'nin örnek dilekçesine link üzerinden ulaşabilirsiniz: Önce Kadınlar ve Çocuklar Derneği örnek dilekçe. GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ: -Av. Ezgi Sağcan -Güncel reyon görüntüleri -ARŞİV - Kadın örgütlerinin hijyenik ped eylemleri (Üniversiteli Feminist Kolektif ped dayanışma kutusu, Kampüs Cadıları eylemi, Kadın Savunma Ağı eylemi)