TÜİK Enflasyon Araştırma Grubu hakkında suç duyurusunda bulunması ile ilgili açıklama yaptı. 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nu hatırlatan TÜİK, suç duyurusunun grubun çalışmaları ya da sonuçları ile ilgili olmadığını, üstveri (metadata) ve yöntemlerini (metodoloji) açık şekilde paylaşmaması ile ilgili olduğunu belirtti.
TÜİK açıklamasında, “Çeşitli araştırmalar neticesinde üretilerek yayınlanan istatistiklerin, veri kalitesi açısından değerlendirilmesi kullanıcıların takdirinde olmakla birlikte, verinin hangi yöntemle üretildiğine dair temel bilgilerin açık ve net bir biçimde kamuoyu ile paylaşılması kanuni yükümlülüktür. TÜİK’in uluslararası kuruluşlara olan yükümlülüklerini yerine getirmesine benzer biçimde, ülkemizdeki araştırmacıların da yukarıda sözü edilen mevzuat kapsamında hareket etmesi gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.
TÜİK, ENAG’nin çalışmalarının şeffaf ve açık olmadığının vurguladığı açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“ÇALIŞMANIN SONUÇLARI İLE İLGİSİ YOK”
“Kamuoyunda adı zikredilen grup 2020 yılı Eylül ayında başladıkları çalışmaları ile eş zamanlı olarak uzunca bir süre herhangi bir metaveri bilgisi paylaşmamıştır. Sonraki dönemde internet sitelerinde açıklanan mevcut metaveri bölümü de standartlardan uzak ve son derece yetersizdir. Bu nedenle, kullanıcılar sınıflama, kapsam ve yöntemleri içeren bilgilere şeffaf bir biçimde erişememektedir. Bu çerçevede, kanunun ilgili maddelerine aykırı davrandığı değerlendirilerek 23 Şubat 2021 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuştur. Suç duyurusunun içeriği; ilgili grubun bültenleriyle birlikte gerekli açıklayıcı bilgileri yayınlamamalarıyla sınırlıdır, yayınlanan çalışmanın sonuçları ile ilgisi bulunmamaktadır. Ayrıca ilgili çalışmayı engellemeye veya durdurmaya yönelik değildir.
“RİP İLE AYNI İSİM KULLANILDI”
Sadece kamuoyunun tam, eksiksiz ve doğru bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır. Sözü edilen grupla ilgili rahatsız edici bir diğer husus da çalışmalarının sonuçlarını duyururken tüketici enflasyonunu kamuoyunu yanıltıcı şekilde resmi istatistik programında (RİP) yer alan aynı isimle duyurmuş olmasıdır. TÜİK; araştırmacıları, ürettikleri ve yayınladıkları istatistikleri RİP kapsamında üretilen resmi veriler ile karıştırılmasına sebebiyet verecek şekilde isimlendirmeme, bu verileri kamuoyuna resmi istatistiklere duyulan güveni sarsacak veya manipülasyonlara zemin yaratacak şekilde sunmama gibi konularda gerekli hassasiyeti göstermeye davet etmektedir.
“TÜİK ARAŞTIRMACILARA HER TÜRLÜ DESTEĞİ SAĞLIYOR”
Kurumumuz; akademisyenlerin, araştırmacıların ve sivil toplum kuruluşlarının uyguladıkları örnekleme dayalı araştırmalarını ve istatistiksel çalışmalarını her anlamda desteklemektedir. Araştırmacılara örnek seçimi, soru kağıdı hazırlanması, sınıflama vb. konularda her türlü teknik desteği sağlamaktadır. TÜİK, kamuoyunda oluşturulmaya çalışılan algının aksine; amacı, kapsamı, metaverisi ve metodolojisi kamuoyuna tam ve doğru olarak aktarılmak suretiyle gerçekleştirilecek her türlü bilimsel çalışmaları ve istatistiksel araştırmaları bundan önce olduğu gibi bundan sonra da desteklemeye devam edecektir.”
NE OLMUŞTU?
Suç duyurusunu Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, 6 Mayıs'ta katıldığı televizyon programında duyurmuş, ENAG’ın rakamlarla oynadığını öne sürerek, “Amacı TÜİK’i itibarsızlaştırmak” demişti. Elvan ayrıca, “TÜİK tarihinde ilk defa bir grup hakkında suç duyurusunda bulundu” demişti.
Başında Prof. Dr. Veysel Ulusoy’un bulunduğu bir grup iktisatçı tarafından kurulan ENAG, Eylül 2020’den beri enflasyon hesaplaması yapıyor ve sonuçlarını kamuoyuyla paylaşıyor. TÜİK 2020 yıl sonu enflasyonunu yüzde 14,60 olarak açıklamış, ENAG ise yüzde 36,72 olarak duyurmuştu.
