İYİ Parti, TBMM Genel Kurulu’nda, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi hakkında araştırma önergesi verdi. İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ahat Andican, “Leviathan, 17'nci yüzyılda bir İngiliz düşünürünün, ‘Yönetici mutlak güce sahip olmalıdır’ şeklindeki bir anlayışla gündeme getirdiği bir yönetim biçimidir. Biz de olağanüstü hâl şartlarında yapılan, 2,5 milyon civarında damgasız oy pusulasının da kullanıldığı, sonunda da Sayın Erdoğan'ın ‘Atı alan Üsküdar'ı geçti’ şeklinde tescillediği bir referandumla kendi Leviathan’ımızı yarattık” dedi. AKP İzmir Milletvekili Mahmut Atilla Kaya da “Tabii bu konuyla ilgisini, alakasını gerçekten anlayamadık. Çünkü bu Leviathan, devletle birey arasındaki ilişkileri düzenleyen, devleti zaten bu noktada güçlendiren yaklaşımlar içeren bir metin” savunması yaptı.
İYİ Parti, TBMM Genel Kurulu’nda, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin siyasi, ekonomik ve toplumsal zararlarının araştırılması için önerge verdi. İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ahat Andican, önergenin gerekçesini şöyle açıkladı:
ANDİCAN: SAYIN ERDOĞAN'IN ‘ATI ALAN ÜSKÜDAR'I GEÇTİ’ ŞEKLİNDE TESCİLLEDİĞİ BİR REFERANDUMLA KENDİ LEVİATHAN’IMIZI YARATTIK
Leviathan, 17'nci yüzyılda bir İngiliz düşünürünün, ‘Yönetici mutlak güce sahip olmalıdır’ şeklindeki bir anlayışla gündeme getirdiği bir yönetim biçimidir. Biz de olağanüstü hâl şartlarında yapılan, 2,5 milyon civarında damgasız oy pusulasının da kullanıldığı, sonunda da Sayın Erdoğan'ın ‘Atı alan Üsküdar'ı geçti’ şeklinde tescillediği bir referandumla kendi Leviathan’ımızı yarattık… Leviathan’da egemenlik mutlaktır, denetleme kabul etmez, yasaları kendisine göre düzenler. Nitekim bugün Türkiye'de yüce Meclis, denetim hakkını kullanamaz hâle gelmiştir ve fonksiyonunu yitirmiştir; saraydan gelen yasaları kelimesini, virgülünü değiştirmeden kabul eden bir onay makamı hâline dönüşmüştür.
Leviathan yargıyı tanımaz, bizatihi kendisi yargıdır. Sayın Erdoğan'ın ‘Anayasa Mahkemesi’nin kararlarını kabul etmiyorum, saygı duymuyorum ve uygulamıyorum’ sözlerini hatırlatmak istiyorum… Toplumsal değerleri ve özellikle dini kullanma, Leviathan sisteminin tipik özelliğidir… 2018 seçimlerinde önce Düzce'de bir AKP milletvekili, ‘Allah-u Teala'nın bütün vasıflarını toplamış bir lider Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ demişti… Bu şahsa ve bunun gibilerine ne Sayın Erdoğan'ın ne AKP yöneticilerinin çıkıp ‘Ne diyorsun kardeşim? Allah'a şirk koşuyorsun ve dinden çıkıyorsun’ deme ikazını göstermemiş olmaları; bu bence çok daha önemli. Bu Leviathan sistemini değiştirmemiz lazım ve Meclis’in görevi budur, tek adam yönetimi değiştirmektir.”
TOĞRUL: MECLİS BİR NOTER GİBİ ÇALIŞTIRILIYOR
HDP Gaziantep Milletvekili Mahmut Toğrul da iktidara şu eleştirilerde bulundu:
“Bugün bu ülkede yargı, yürütme ve yasama tek kişinin kontrolünde, tek kişinin iki dudağı arasında; binlerce kez şahit olduk. Bu ülkede, maalesef binlerce kez bu Meclis’te şahit olduk ki bu Meclis bir noter gibi çalıştırılıyor ve bu Meclis, maalesef halkın sorunlarına çözüm olmak açısından çalıştırılmıyor. Bizler, bu Meclis, maalesef sarayın mutfağında hazırlanan ve tek adam rejimini perçinlemek üzere ve kendi yandaşlarını doyurmak üzere hazırlanan torba yasalarla ayakta tutulmaya çalışılıyor. Yürütme zaten tek adamın bir kalemine dönüşmüş durumda ve yargı şu anda maalesef tek adamın isteği doğrultusunda çalışıyor; onlarca kez şahit olduk… Bugün Türkiye'de Anayasa 90 askıdadır ve AKP'ye muhalefet eden, eleştiren her kim varsa kendisini mahkemenin önünde, cezaevinde görüyor… Yargı, adalet sistemi çürürse her şey çürür. Ve bugün Türkiye'de liyakatsiz bir atama biçimi var. İtaat asıl öznedir, onun dışındaki hiçbir liyakat özelliği aranmıyor.”
SARIASLAN: VATANDAŞTAN ALDIĞINIZ OYLA KENDİNİZİ MEŞRU KILABİLİRSİNİZ AMA HUKUKTAN YETKİNİZİ ALMAZSANIZ GETİRDİĞİNİZ SİSTEMİN ADI ‘DİKTATÖRLÜK’ OLUR
CHP Grubu adına konuşan Nevşehir Milletvekili Faruk Sarıaslan da şunları söyledi:
“Bütün hukukçular bilir ki ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ diye bir sistem şimdiye kadar hiçbir anayasal literatürde görülmemiştir… Adına ‘diktatörlük rejimi’, ‘tek adam rejimi’ diyemedikleri için bu ad, üstüne geçirdikleri bir kılıftan ibarettir. Aslında bu sistemin adı ‘ucube tek adam rejimi’dir. Yasama, yürütme ve yargının tek adamda toplandığı, parlamentonun yetkisinin gasp edildiği bir rejimin adıdır.
Türkiye'de hukuk kullanılarak resmen diktatörlük geliştirilmekte, uygulanmakta, hukuk ortadan kaybolmaktadır. Tek bahaneniz var; ‘Vatandaş bize oy verdi.’ Şunu unutmayın; vatandaştan aldığınız oyla kendinizi meşru kılabilirsiniz ama hukuktan yetkinizi almazsanız getirdiğiniz sistemin adı ‘diktatörlük’ olur.”
KAYA: LEVİATHAN DEVLETLE BİREY ARASINDAKİ İLİŞKİLERİ DÜZENLEYEN BİR METİN
AKP Grubu adına konuşan İzmir Milletvekili Mahmut Atilla Kaya da şu savunmayı yaptı:
“Sayın Andican şunları ifade etti, yani Thomas Hobbes'un kutsal canavar devletinden, Leviathan'dan aldı... Tabii bu konuyla ilgisini, alakasını gerçekten anlayamadık. Çünkü bu Leviathan, devletle birey arasındaki ilişkileri düzenleyen, devleti zaten bu noktada güçlendiren yaklaşımlar içeren bir metin. Sayın Andican da daha başka değerlendirme yapar ama buradaki asıl mesele şu: Sistem -özellikle, uygulanan sistem- durduk yere değişmedi. Sadece rahmetli Ecevit'in bu konuda, Başkanlık sistemine yönelik bir değerlendirmesi olmadı. Onun dışında, yarım yüz yıldır siyaset yapan bütün liderlerce, tüm siyasilerce, Sayın Andican'ın da siyaset yaptığı rahmetli Özal tarafından da defaatle dile getirilen bir sistemdir.”
İYİ Parti’nin önergesi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
