CHP Sözcüsü Faik Öztrak, “Marketteki fiyat artışı ile üreticinin eline geçen fiyattaki artış arasında çok ciddi fark var. İlan edilen referans fiyatı 4 lira 70 kuruş, bir litre süt için. Marketteki fiyat artışı ile üreticinin eline geçen fiyattaki artış arasında çok ciddi fark var. Üretici bugün 4 lira 68 kuruşa mal ettiği sütü 4 lira 30 kuruştan satıyor" dedi.
CHP Sözcüsü Faik Öztrak başkanlığındaki CHP Ekonomi Masası heyeti, Türkiye Üreticileri Merkez Birliği’ni ziyaret etti. Birlik başkanı Tevfik Keskin’le görüşen CHP Heyeti, süt sektörünün sorunlarını dinledi. Toplantının ardından CHP Heyeti’ne plaket ve süt ikram edildi. Öztrak, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“ÜRETİCİ 4 LİRA 68 KURUŞTAN MAL ETTİĞİ SÜTÜ 4 LİRA 30 KURUŞTAN SATIYOR: Gerek üreticilerin ve gerekse tüketicilerin çok ciddi sorunları var. Marketlere baktığınız zaman son bir yıldaki artışlar yüzde 100’e dayanmış. Buna karşılık ilan edilen referans fiyatı 4 lira 70 kuruş, bir litre süt için. Buradaki artış da 3 lira 20 kuruştan gelmiş, sadece yüzde 47. Marketteki fiyat artışı ile üreticinin eline geçen fiyattaki artış arasında çok ciddi fark var. Aslında üreticinin eline geçen fiyat da bu değil. Kesintiler olduğu için, masrafların üretici üzerinde, birlik üzerinde kalması nedeniyle 4 lira 70 kuruş dediğimiz 4 lira 30 kuruş civarında üreticinin eline geçiyor. Bazı yerlerde 4 liraya kadar düşüyor. Ama üreticinin maliyeti 4 lira 68 kuruş. 4 lira 68 kuruşa mal ettiği sütü 4 lira 30 kuruştan satıyor. Onun için de bugün süt hayvanları, inekler kesime gidiyor. Türkiye ciddi bir sorunla karşı karşıya. Normal olarak tüm dünyada, bir litre süt sattığı zaman, üretici; bir buçuk kilo yem alması lazım. Ama bugün Türkiye’de bu oran bir kilonun altına düşmüş vaziyette. Böyle olunca da maalesef sütçü, ineklerini besleyemez hale geliyor. Bunun üzerine bir de elektrik, mazot parasını koyun. Gerçekten büyük bir riskle karşı karşıyayız. Aslında referans fiyatın 4 lira 70 kuruş yapılması yerine 3 lira 20 kuruş sabit tutulsaydı, onun üstüne devlet 1,5 lira destek vermiş olsaydı, bugün üretici daha çok memnun olacaktı, tüketici de bu fahiş fiyat artışları ile karşı karşıya gelmemiş olacaktı. Desteğin yüksek tutulması ile birlikte sütteki kaçak da önlenmiş olacaktı. Bir taşla birkaç tane kuş vurulmuş olacaktı. Referans fiyatının artırılmasıyla birlikte sanayici elindeki ürünlere ciddi zam yaptı. Sanayicinin de elektrik, mazot fiyatlarının artması hem birliği hem de sanayiciyi etkiledi.
SANAYİCİLER İFLAS ETTİKLERİNDE ÜRETİCİNİN PARASINI ÖDEMİYORLAR: Bize yapılan önerilerden bir tanesi; üretici kayıt sisteminin derhal bakanlıktan alınıp, eskiden olduğu gibi merkez birliğe verilmesi. Üretici kendi kaydını kendi tutsun. Sütü kayıt içine almak üreticinin sahibi olduğu birliğin uhdesinde olsun. İkinci önemli mesele verilen destekler KDV’nin altına düşmesin. Üçüncü mesele, özellikle endüstride, büyük mandıralar, fabrikalar konkordato ilan ettiğinde üretici alacağını alamıyor. Birlik bunun vergisini ödemiş oluyor. Ama mandıra veya büyük fabrikalar sanayiciler iflas ettiklerinde üreticini parasını ödemediklerinde bu üreticinin sırtında kalıyor. Burada bir talep var, son derece haklı bir talep… Özellikle üreticinin alacakları öncelikli alacaklı olarak konkordato masasına gelsin. Bunun başka çaresi yok.”
“TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ ŞİRKETLERE YÜZDE 1 ÜRETİCİYE YÜZDE 8 KDV ÖDÜYOR”
Devletin süt/yem paritesine göre (1 litre sütle 1,5 kilo yem) üreticiyi koruması gerektiğini söyleyen Öztrak, “Toprak Mahsulleri Ofisi’nden şirketler, buğdayı arpayı işlemek için aldıklarında yüzde 1 KDV ödüyorlar. Ama üretici gidip almaya kalktığı zaman yüzde 8 KDV ödüyor. Üretici bunu hayvanını beslemek için alıyor. Niye şirket yüzde 1, üretici yüzde 8? Bunun da değiştirilmesi talebini başkanımız bize iletti. Biz bu taleplerin takipçisi olacağız” dedi.
BAŞKAN KESKİN: “BİZİM DESTEKLEME TALEBİMİZ 50 KURUŞTU”
"Süt fiyatlarına yapılan 20 kuruşluk destek de üreticiyi kurtarıyor mu?" sorusuna ise başkan Keskin, "20 kuruşluk destek 40 kuruşa kadar çıkmıştı. 30 kuruşa geri geldi. Sonra 20 kuruşa... Bizim talebimiz en az 50 kuruştu" karşılığını verdi.
Keskin, “Konseyden çıkan fiyat üreticiye ödenene müstahsil fiyatıydı. Daha sonra soğutma bedeli, işçi maliyetleri, enerji maliyetlerini sanayici ödüyordu. Bu şu anda süt fiyatının içerisinde dahil oldu. Bundan dolayı maliyetler üreticinin sırtından kaldığında dolayı üretici şu anda 4,70 değil, 4 lira 30 kuruş 4 lira civarında ödeniyor” dedi.
“ZAM OLMAZSA DA DESTEKLEMENİN ARTIRILMASI LAZIM”
Birlik başkanı Keskin, “Market fiyatlarında yükselme olacak mı?" sorusuna ise "Market fiyatlarını ben bilemiyorum. Ama aralık ayında üretici fiyatlarına zam uygulanınca yeme tekrar zamlar geldi. Üretici şu anda zararına üretim yapıyor. Bakanlığa da ilettim. Zam olmazsa da desteklemenin artırılması lazım. Küçük üretici hayvancılığı bırakıyor. Bunlar bırakırsa geri dönmek çok zor. Onun için zam da olmazsa desteklemenin artırılması lazım" dedi.
