GÖKHAN TUZLADAN
Edirneli çeltik üreticisi Ali Döngel, 3,5 TL'lik çeltik fiyatı nedeniyle zor durumda kaldığını anlatarak, “ Çeltik fiyatları açıklandığında AK Parti İl Başkanı, çeltik fiyatlarının çok iyi açıklandığını söylüyor. Ben kendisine şunu söylüyorum. Gelsin beraber elimize kağıt kalemi alıp bir hesap yapalım. Oy alırken pek ala, benim köyümde birinci parti çıktılar. Biz zordayız. Bunu haykırıyoruz, ama orada onlar atıp tutuyor. Çok iyiymiş, neyin iyisi? Biz zordayız, bunu bağıra bağıra söyleyeceğiz. Şimdi yanımızda olmayacaklarsa ne zaman olacaklar" diye sordu.
Türkiye’nin çeltik ihtiyacının yüzde 44’ünün karşılandığı Edirne’de kilogramı 3,5 TL olarak açıklanan fiyatlar nedeniyle çeltik üreticileri endişeli. 520 bin dekar alanda ekimi yapılan Çeltik’de hasat çalışmaları devam ederken, merkeze bağlı Karakasım ve Orhaniye köylerinde üreticiler ANKA Haber Ajansı'na girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle yaşadıkları endişeyi anlattı.
"AKP İL BAŞKANI GELSİN BİRLİKTE HESAP YAPALIM”
Orhaniye köyünden Ali Döngel Girdi maliyetlerindeki artışın üreticiyi zora soktuğunu belirterek, şunları söyledi:
“Bu yıl çeltikçi olarak çok zor durumdayız. Geçen yılki maliyetler üç katına çıktı. Geçen yıl ödediğimiz su parası 600 liradan 800 liraya, gübre 2 bin liradan 8 bin liraya çıktı. Biz zor durumdayız! Ama bizim sorunumuzu dinleyen yok. Çeltik fiyatları açıklandığında AK Parti İl Başkanı, çeltik fiyatlarının çok iyi açıklandığını söylüyor. Ben kendisine şunu söylüyorum. Gelsin beraber elimize kağıt kalemi alıp bir hesap yapalım. Bakalım o koltukta oturduğu gibi bu işler oradan atmayla tutmayla oluyor mu? Gelsin, ben onu çağırıyorum. Siyasetçi onlar, gelsinler oy alırken pek ala, benim köyümde birinci parti çıktılar. Karakasım’da da öyle. Bizi dinlesinler bakalım. Biz zordayız. Bunu haykırıyoruz, ama orada onlar atıp tutuyor. Çok iyiymiş, neyin iyisi? Biz zordayız, bunu bağıra bağıra söyleyeceğiz. Şimdi yanımızda olmayacaklarsa ne zaman olacaklar? Böyle iş olmaz. Biz batıyoruz. Biz burada üretmek için o kadar uğraşıyoruz. Ben yüz dönüm yer ekiyorum ama bankalardan kendimizi kurtaramıyoruz. Böyle saçmalık olur mu? Çeltik hasadı başlayalı bir ay oldu, ama biçilen yer 5’te biri. İnsanlar biçsen ne olacak? Diye düşünüyor. Buğday 3 lira oldu, çeltik 3,5 lira olur mu? Bu koltuktan atma tutmayla olmaz. Gelsin bakalım içimize. Yazık günah bu insanlara. 4 bin 400 liraya verdiğimiz çeltik şu anda 3 bin 300 lira. Geçen yıl 6 bin 300 lira olan çeltik şu anda 4 bin 300 lira. Ne oldu ne değişti? Böyle bir mantık olmaması lazım. Eskiden fakir adam gidip 2 liraya domates yiyordu. Şimdi artık 10 liraya 20 liraya yiyecek. Çeltik de bir gün böyle olacak. Şimdi belki bizden 4-5 liraya almayacaksınız ama, yarın öbür gün 15 liraya alacaksınız. Belki 3-5 ay çalışıyorum ama ben 40 derece sıcağın altında gübre atıyorum.”
“GİRDİ MALİYETLERİMİZ ÇOK YÜKSELDİ”
Karakasım köyünden Mehmet Çam ise, yaşadıklarını “Bizim pirinç işi bu yıl bozuk. Girdi maliyetlerimiz çok yükseldi. 1 liraya aldığımız ithal kömür şu anda 3 liradan temin edemiyoruz. Akaryakıt arttı, enerji fiyatları katladı. 10 gün çalıştık inanmazsınız 7 bin lira fatura geldi. Kardeşim ne kazanıyoruz ki biz burada? 2 liraya aldığımız gübre şu an 8 lira. Devletimizin bize el atması lazım. Gerçekten zor durumdayız” sözleriyle anlattı.
“ÇELTİK 5 LİRANIN ÜZERİNDE OLMALI”
Karakasım köyünden Ekrem Yağ da girdi maliyetindeki artışa dikkat çekerek, “Geçen yıl maliyet düşüktü, harmanda malını verenler daha iyi durumdaydı, o zaman kurtarıyordu. İthal gelince fiyatlar aşağı düştü bir daha da o fiyatları bulmadı. Şu anda çeltik 4,5 -5 liranın üzerinde olması lazım. Şu an 3,5 lira ile 3,8 lira arasında” dedi.
“SULAMA MALİYETLERİ ARTTI”
Kendilerini en çok sulama ve elektrik maliyetindeki artışın yıprattığını söyleyen Karakasım Köyü Sulama Kooperatifi Başkanı Arif Akman, “Bizi en çok yıpratan sulamada elektrik maliyeti oldu. Geçen sene en yüksek faturamız 630 bin lira geldi, bu sene 970 bin lira. Bunlar aylık fatura. 28 pompamız, 110 tane dinomamız var. 5 bin 900 dönüm sahamız var. Şu an çiftçilere elektrikten sadece 600 lira dekara para yansıdı. Arızalarla bu maliyet 800 lirayı buluyor. 100 dönüm çeltik eken, 80 bin lira su parası verecek bize. Tarıma destek yapılması lazım. Evde yakılan elektrik fiyatından ücret alıyorlar bizden. Vergi düşsünler, yüzde 30 indirim yapsınlar tarım sektörüne elektrikte” diye konuştu.
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ:
* Orhaniye Köyünden çeltik üreticisi Ali Döngel
* Karakasım Köyü çiftçilerinden Mehmet Çam
* Çiftçilerden Ekrem Yağ
* Karakasım Köyü Sulama Kooperatifi Başkanı Arif Akman
* Çeltik Tavalarının 5 Ay Önceki Hazırlık Görüntüsü (Arşiv)
* Köylerdeki çeltik tavaları görüntü detayları
