CHP İzmir Milletvekili Bedri Serter, Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren hattı projesini, 2022 yatırım programının açıklanmasının ardından yeniden gündeme taşıdı. Serter, “Ulaştırma ve Altyapı Bakanı 2022 bütçesi sunumunu yaparken de Ankara-İzmir YHT projesinden söz etmiştir. Bakanlığın sunumunda, projenin maliyetinin detayları için de 11 milyar 448 milyon 60 bin TL’nin TCDD’nin öz kaynağı olduğu, ayrıca 2 milyar 162 milyon 600 bin avroluk da dış destek alındığı ifade edilmiştir. Yani bakanlığın projeye dair Kasım 2021’de, TBMM’de belirttiği proje maliyeti bugünkü avro kuruna bakıldığında 37 milyar 983 milyon 162 bin TL’dir. Sormak istiyorum, rakamların hangisi doğru? Bu nasıl bir ciddiyetsizliktir?” dedi.
CHP Milletvekili Bedri Serter, Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren hattı projesine dair yaptığı açıklamada, geçtiğimiz yıl, 2021 yatırım programında 27 milyar 755 milyon 257 bin TL olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bütçesi içerisinde yer aldığını ve projenin 2007’de başlamış olduğunun da AKP iktidarı tarafından yıllarca strateji planları ve yatırım programlarında itiraf edildiğini ifade etti.
AKP hükümetini eleştiren Serter, “Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı. Maalesef ki 2007 yılında gündeme oturmuş ve ilk ihalesinin yapıldığı bir tren hattı. Ama yola koyulmadan önce hiçbir proje, tasarım, çalışma olmadığı için 15 yıl sonra 2022 yılına kadar geldik, halen üçüncü ihalesi yapılıyor ve kaç kilometre hat döşendiğini bilmiyoruz” dedi.
Serter, AKP’nin bütün çalışmalarının plansız ve programsız olduğunu belirtirken, “AKP zihniyeti şu ki eğer oradaki halk bana oy atmamışsa onları kesinlikle cezalandıracağım. Onların ihalelerini yaptırtmayacağım. Hızlı tren hatlarını uygulamayacağım. Onların metro sistemlerine imza atmayacağım. Onların projelerini hep göz ardı edeceğim. Ama belediyeler benimse, milletvekili sayısı bende çoksa ben oralara hizmet götüreceğim anlayışında. Böyle bir şey var mı? Türkiye Cumhuriyeti, 84 milyon insanla yaşayan bir büyük ülke. Bu büyük ülkede eğer iktidar olduğun zaman öyle senin adamın, benim adamım olmaz. Herkesin Cumhurbaşkanı, herkesin iktidarı, herkesin hükümeti olmak mecburiyetinde. Ama bunlarda o anlayış maalesef yok” dedi.
Konuya ilişkin Serter, yaptığı yazılı açıklamada, şu değerlendirmeleri yaptı:
“2007 yılında başladığını senelerdir AKP iktidarınca yapılan yatırım programlarında gördüğümüz Ankara-İzmir Hızlı Tren hattı projesinin altyapısı hariç genel projesinin bugün artık 2020’de başladığı yazılmaya başlandığını görüyoruz. 2007 yılında başlaması öngörülen oysa 2013 yılında, son Başbakan ve dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım döneminde ihalesinin yeniden yapıldığını önce 4,5 milyara sonrasında ise 7 milyara mal olacağı bilgisi paylaşılmıştır. Bu noktada soruyorum, 2020 yılına gelene kadar kaç adet ihale yapıldı ve 2020 yılına gelene kadar bu proje için ne kadar harcandı? Geçtiğimiz yıl, söz konusu proje için, 2021 yatırım programında, 27 milyar 755 milyon 257 bin TL olarak proje maliyetinin belirlendiği görülmüştü ve bunun da 23 milyar 218 milyon 82 bin TL tutarındaki kısmının dış kredi olduğu görülmüştü."
“MALİYET ARTIŞININ YÜZDE 84’ÜNÜN DIŞ KREDİYE BAĞLANDIĞI GÖRÜLMÜŞTÜR”
Projeye ilişkin Serter, “Bu sene ise 2022 yatırım programında Ankara-İzmir hızlı tren hattı projesinin maliyetinin 33 milyar 238 milyon 390 bin TL ‘ye çıktığın ve dış kredi bedelinin de 27 milyar 797 milyon 875 bin TL’ye çıktığı görülmüştür. Bir yılda projenin toplam bedelinin 5 milyar 483 milyon 133 bin TL arttığı görülmüştür. Bunun 4 milyar 579 milyon 793 bin TL’lik kısmının dış kredi olduğu görülmektedir. Yani bir senelik süreçte, projede söz konusu olan maliyet artışının yüzde 84’ünün dış krediye bağlandığı görülmüştür” bilgilerini verdi.
“BU NASIL BİR CİDDİYETSİZLİKTİR?”
Serter, ayrıca Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun da TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda da Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı projesinden sunumunda söz ettiğini de hatırlattı ve “Ulaştırma ve Altyapı Bakanı 2022 bütçesi sunumunu yaparken de Ankara-İzmir YHT projesinden söz etmiştir. Bakanlığın sunumunda, projenin maliyetin detayları için de 11 milyar 448 milyon 60 bin TL’nin TCDD’nin öz kaynağı olduğu, ayrıca 2 milyar 162 milyon 600 bin avroluk da dış destek alındığı ifade edilmiştir. Yani bakanlığın projeye dair Kasım 2021’de, TBMM’de belirttiği proje maliyeti bugünkü avro kuruna bakıldığında 37 milyar 983 milyon 162 bin TL’dir. Sormak istiyorum, rakamların hangisi doğru? Bu nasıl bir ciddiyetsizliktir?” dedi.
“BÜTÇELERİNİN DE ÜSTÜNÜN ÖRTÜLMEYE DEVAM EDİLİYOR”
İzmir Milletvekili Serter, açıklamasında “2007’de hikayesi başlayan, 2013’te tekrar Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın döneminde yeni bir hale ile gündeme gelen ve 1080 günde tamamlanacağı söylenen projenin 2022 yatırım programında 2025’te biteceğinin belirtilmektedir. 2013’te 4.3 milyar TL’ye mal olacağı söylenen projenin bugünkü maliyeti 33 milyar 283 milyon 390 bin TL’ye kadar çıkmıştır. Daha önemlisi, 2021 yatırım programında, proje için 2021 yılı boyunca 592 milyon 24 bin TL harcanacağı belirtilmiş olmasına rağmen 2021’de ne kadar harcandığı da 2022 yatırım programında belirtilmemiştir. Harcanan bütçeleri üstü örtülmekte, sürekli dalgalı kur tehdidi altında olan ve dolar kurunda her gün belirsizlik yaşanan ülkemizde, dış kredinin de ülkeye maliyetinin ne olduğunun üstü örtülmektedir” diye konuştu.
“PROJEDE İNSAN HAYATINI RİSKE ATACAK SORUNLAR ÇÖZÜLDÜ MÜ?”
İzmir Milletvekili Bedri Serter, Ankara-İzmir YHT hattına dair daha önce de gündeme getirdiği ve jeoloji mühendisleri odasının da gündeme taşıdığı obruk tehlikesini yeniden hatırlattı. Serter, açıklamasında, şunları söyledi:
“Ankara-İzmir hızlı tren hattı projesi çerçevesinde 2021 ve 2022 yatırım programlarında da belirtilen ve 2007’de başlayan bir ödenek olarak 2022’de de devam eden altyapı kalemi için 2021 yılında 11 milyar 448 milyon 60 bin TL ödenek ayrılmıştır. Bu kalemin de 4 milyar 882 milyon 651 bin TL’lik kısmının 2020’de harcandığı görülmüştür. 2021’de de 1 milyar 984 milyon 936 bin TL harcanacağı 2020 sonu itibariyle belirtilmiştir.
“BU MALİYET ARTIŞLARININ KAYNAĞI NEDİR?”
Buna rağmen, 2021 sonu itibariyle altyapı için harcanan rakam 2021’de 8.963.274.000 olmuş, harcanacağı söylenen bütçenin 7 milyar TL üzerinde bir harcama yapılmıştır. Ayrıca, 2021 yılında toplam olarak 11.4 milyar TL olacağı söylenen altyapı kaleminin 13 milyar 890 milyon 158 bin 176 TL‘ye ulaşacağı belirtilmiştir. Bu noktada sormak istiyorum, daha önce de Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından uyarısı yapılmış olan obruk oluşumu risklerine karşı önlem alınmış mıdır? Bu maliyet artışlarının kaynağı nedir?”
