CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 127 kilometrelik Kınalı-Malkara otoyolunun yapım işinin ihalesiz şekilde ek sözleşmeyle Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişimi’ne verilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na yazılı talimat verdiği iddiasını TBMM gündemine taşıdı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a iddiaların doğru olup olmadığını soran Bekaroğlu, Cumhurbaşkanı'nın anayasaya göre böyle bir yetkisinin bulunmadığını, söz konusu talimatın 'ihaleye fesat karıştırma' suçu kapsamında olduğunu belirtti.
CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Medyada yer alan haberlerde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 127 kilometrelik Kınalı-Malkara otoyolunun yapım işinin ihalesiz şekilde Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişimi’ne verilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na talimat verdiği iddiasının yer aldığına dikkat çekilen önergede, şöyle dendi:
“Söz konusu haberlerde yer verilen Cumhurbaşkanlığı Makamınca bizzat imzalanarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na hitaben gönderilen 17.12.2021 tarih ve Z-96822168-170.99-56366 sayılı yazıda;
‘Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu Projesi’nin Kınalı-Malkara Kesimi’nin, söz konusu proje kapsamında yap-işlet-devret modeli ile yaptırılmakta olan Malkara-Çanakkale (1915 Çanakkale Köprüsü dahil) kesimi işine ait sözleşme kapsamında değişiklik emri ile ek iş olarak yaptırılması, bu amaca matuf olarak Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından mevcut maliyet artış tavanının artırılması, ilave işletme süresi ve trafik garantisi verilmesi ve diğer ilgili hususların görevli şirketle müzakere edilerek mutabakatının sağlanmasını müteakip gerekli sözleşme değişikliklerinin yapılması uygun görülmüştür. Gereğini rica ederim’ denilmektedir.
“SÖZLEŞMELERDE VERİLEN ARAÇ GARANTİSİ SAYILARININ ARTIRILMASI TALİMATINI İÇERMEKTEDİR”
Söz konusu Cumhurbaşkanlığı Makamı yazısı; 'Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu Projesi’ ile ilgili Y.İ.D. (Yap İşlet Devret) sözleşmelerinde yer alan koşulların bilahare imzalanacak yeni mutabakatnamelerle değiştirilmesi, sözleşme sürelerinin uzatılması, sözleşmelerde verilen araç garantisi (taşıt/gün) sayılarının artırılması talimatını içermektedir.
“PROJEYE İLİŞKİN YİD SÖZLEŞMESİ YÜRÜRLÜĞE GİRDİKTEN SONRA DEĞİŞTİRİLECEK”
Bir başka deyişle YİD projelerinde olduğu gibi kamuoyundan, denetim ve teftiş görevlilerinden, hatta TBMM üyelerinden bile gizli tutulan söz konusu projeye ilişkin YİD sözleşmesi yürürlüğe girdikten sonra değiştirilecektir. Bu durum orijinal ihale koşullarından uzaklaşılması, ihaledeki başlangıç koşullarının sonradan tamamen değiştirilmesi, bu çerçevede yapılan önceki ihalenin sonuçlarının geçerliliğini tamamen kaybetmesi anlamına gelmektedir.
“CUMHURBAŞKANI’NIN YETKİSİ YOK”
Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen Anayasa’nın 104. maddesinde, Cumhurbaşkanına yap-işlet-devret modeli ile yaptırılmakta olan projelerin sözleşmelerinde yer alan koşulların bilahare değiştirilmesi, uzatılması, sözleşmelerde verilen araç garantisi (taşıt/gün) sayılarının artırılması yönünde talimat verme yetkisini düzenleyen herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Söz konusu idari işlemin yapılmasına emir verilmesi ve bu emri yerine getirenlerin fiillerinin Türk Ceza Kanunu’nun 235 ve 236. maddelerinde karşılığını bulan ‘İhaleye Fesat Karıştırma’ ve/veya ‘edinim ifasına fesat karıştırma’ suçları kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Söz konusu hususların doğru olup olmadığının araştırılması amacıyla daha önce verilen yazılı soru önergesine Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından; ‘YİD projelerinde tüm iş ve işlemler mevzuatına uygun olarak, Uygulama Sözleşmelerinde yer alan hükümler çerçevesinde yürütülmektedir’ gibi milletvekillerinin bakanlara soru yönelterek idarenin işlemleri hakkında bilgi alma hak ve ödevini yerine getirme esprisine uygun olmayan ve bu nedenle tarafımızca asla kabulü mümkün olmayan, aynı zamanda TBMM’nin denetim işlevini yerine getirmesini engelleyecek cevaplar verildiği müşahede edilmiştir.”
Bekaroğlu, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'a şu soruları yöneltti:
“Yazılı, sözlü ve görsel medyada yer alan söz konusu iddialar doğru mudur?
-Bizzat Cumhurbaşkanı makamınca imzalanarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına hitaben gönderilen 17.12.2021 tarih ve Z-96822168-170.99-56366 sayılı yazının yasal dayanağı nedir?
-Anayasa’nın Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen 104. maddesinde yap-işlet-devret modeli ile yaptırılmakta olan projelerin sözleşmelerinde yer alan koşulların bilahare değiştirilmesi, uzatılması, sözleşmelerde verilen araç garantisi (taşıt/gün) sayılarının artırılması yönünde talimat verme yetkisini düzenleyen herhangi bir hüküm bulunmakta mıdır?
-Bu durumun yasal prosedürü nasıl gerçekleşmiştir? Söz konusu projede değişiklik yapılmasını isteyen Cumhurbaşkanlığı talimat yazısı bir Cumhurbaşkanı Kararnamesi’ne, Cumhurbaşkanlığı Kararı’na, bir kanun veya tebliğ, yönetmelik maddesine dayanılarak mı gerçekleştirilmiştir?
-Söz konusu yazı bir Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi midir?
-Söz konusu yazı bir Cumhurbaşkanlığı Kararı mıdır
-Eğer söz konusu yazı bir ‘Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ veya ‘Cumhurbaşkanlığı Kararı’ ise Resmi Gazete’de neden yayımlanmamıştır?
-Söz konusu yazı Resmi Gazete’de yayımlanması Cumhurbaşkanlığı’nca uygun görülmeyen veya milli emniyet ve milli güvenlikle ilgili olan ve gizlilik derecesi taşıyan kararlardan mıdır? Değil ise kamuoyundan neden gizlenmektedir?
-Söz konusu Cumhurbaşkanlığı talimatının gereği yerine getirilmiş midir? ‘Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale-Savaştepe Otoyolu Projesi’ ile ilgili Y.İ.D. (Yap İşlet Devret) sözleşmesinde ve şartnamelerinde ihale tarihinden sonra herhangi bir değişiklik yapılmış mıdır?
-Bu değişikliklerin yapılması yasal mıdır?
-Sözleşmelerde ve şartnamelerde değişiklik yapılması ne tür bir ihtiyaçtan doğmuştur?
-Söz konusu değişiklik talebi hangi taraftan gelmiştir?
-26.01.2017 tarihinde sonuçlanan ihale ile Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişim Grubu köprü ve otoyol yapımı için 10 milyar 354 milyon 576 bin 202 lira proje bedeli ve 5,5 yıllık yapım süresi dahil toplam 16 yıl 2 ay 12 gün süre ile en kısa sözleşme süresini teklif eden grup olarak ihaleyi kazanmış bulunmakta idi. Bu ilave sözleşme değişikliği başlangıç koşullarını ne ölçü ve ölçekte değiştirecektir?
-Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişimi ile yapılan ilk sözleşmede, 40 kilometreye kadar ek işlerin yapılabileceğine ilişkin bir hüküm bulunduğu iddia edilmektedir? Bu limitin 3 katına çıkarılmasındaki kamu yararı nedir?
-Yaklaşık 10 Milyar TL maliyeti olduğu iddia edilen bir işin, ek iş olarak değerlendirilip ihalesiz olarak yaptırılması yasal mıdır?
-Bu tür işlerde ısrarla ihale yapmaktan kaçınılmasının nedeni nedir?
-Sözleşmede ve şartnamede yer alan hangi unsurlar değiştirilmiştir?
-Yatırım maliyeti ne tutarda artırılmıştır?
-Garanti kapsamında süresi uzatılan bir sözleşme bulunmakta mıdır?
-Taahhüt edilen garanti araç sayısı artırılmış mıdır?
-Yapıldığı iddia olunan sözleşme değişiklikleri nedeniyle ihaleyi üstlenen firmalara ve iş ortaklarına ilave olarak herhangi bir kaynak aktarılacak mıdır? Eğer aktarılacak ise bunun toplam tutarı ne kadardır? Yoksa ek kaynak aktarılmadan ‘işletme süresi uzatımı’ veya ‘taahhüt edilen garanti araç sayısı artırımı’ yoluyla mı bu maliyet artışı karşılanacaktır?”
