YUSUF KILIÇ / JİYAN CİN Türkiye, küresel koronavirüs salgınına önlem olarak konulan kısıtlamaların 1 Temmuz’dan itibaren kaldırılmasıyla normale dönmeye hazırlanırken lezzetleriyle ünlü gastronomi kenti Gaziantep’te de esnafı heyecanlı bir bekleyişe geçti. ANKA Haber Ajansı Muhabirleri Gaziantep’te de salgından en çok etkilenen sektörlerin başında gelen kebapçı, restoran, tatlıcı esnafının nabzını tuttu. Şehirde bulunan birçok esnaf, kepenklerini yeniden açacakları için oldukça heyecanlı ancak, pandemi döneminde bir hayli artan meyve, sebze, et, hammadde fiyatlarından dolayı da bir hayli düşünceli. Uzun yıllardır, Gazianteplilerin yanı sıra yerli ve yabancı turistlerin damak tadına hitap eden işletmeciler, yeni dönem ile ilgili görüşlerini dile getirdiler. “BİR-İKİ YILDA TOPARLANIRIZ” Restoran işletmecisi Taner Olca pandemi döneminde esnaflar olarak büyük zorluklar yaşadıklarına dikkat çekerek “Zor bir dönem geçirdik ve normale döneceğimiz 1 Temmuz’u heyecanla bekliyoruz. Pandemi nedeniyle işyerimiz kapalı olduğu için paket ve gel al servisi ile hizmet vermeye çalıştık. Müşterilerimizi, misafirlerimizi mümkün olduğunca memnun etmeye çalıştık. İşletmenin kirası, elektriği, suyu var, personellerimiz çalıştı. Bunları karşılayabilmek hem işletme adına hem personelimiz adına tabii ki zordu. Normal masaya hizmet vermekle, paket servisi arasında çok fark var. O yüzden sıkıntılar yaşadık bu süreçte. Maalesef bizim için çok iyi olmadı. Çünkü restoranlarımız 1,5 yıldır kapalı. Bundan sonraki bir-iki yıl içerisinde yeniden toparlanırız diye düşünüyoruz. Bu zor dönemi tamamen atlatmak için elbette birtakım şeylere dikkat edilmesi gerekiyor. Aşılanma hızlandı. Biz işletmeci olarak, tüm personellerimizin ilk doz aşılarını yaptırdık. Maske, mesafe ve hijyene büyük özen gösteriyoruz. Gelen müşterilerimize de bu konuda uyarılarımızı yapacağız. Masalarımızı buna göre ayarladık. 4 kişilik masada şu an iki sandalye koyuyoruz” diye konuştu. “ONLAR DA ÖZLEDİ BİZ DE ÖZLEDİK” Kebapçı Erkan Ayık'da şunları söyledi: “Süreci zarar ve ziyanla geçirdik. Bu dönemde insanların daha duyarlı olmasını bekledik ve ama en büyük sıkıntıyı biz esnaflar yaşadık. İnsanlar evlerine kapandılar, bir yere çıkamadılar ama bizim işyeri kiralarımızın, elektriğimizin, suyumuzun, personellerimizin maaşlarının ödemeleri devam etti. Bu giderleri karşılayamadığımız için çok zor günler geçirdik.1 Temmuz sonrası insanlardan daha duyarlı olmalarını bekliyoruz. Aşılarını olmalarını istiyoruz, hemen tüm kuralları bir tarafa bırakıp yeniden bu salgının artmaması için tedbirleri elden bırakmamalarını istiyoruz. Pandemi döneminde kapalı olduğumuz için aldığımız yaraların kapanmasını bekliyoruz, bunun için de vatandaşlarımızdan işletmelerimize gelmelerini ama kurallar çerçevesinde, biliyorum onlar da özledi yeniden Gaziantep’e özgü yemeklerini yemelerini ve böylece bize de destek olmalarını istiyoruz. Biz de özledik, müşterilerimizi ağırlamayı, onlara hizmet vermeyi. “MAL VARLIKLARIMIZI SATTIK” Bu 1,5-2 yıllık pandemi süreci bizi beş yıl geriye attı, diyebilirim. Bu süreçte, giderlerimizi karşılayabilmek, ayakta durabilmek için, borçlandık, kredi çektik, eşimizden, dostumuzdan destek almak, bazı mal varlıklarımızı satmak zorunda kaldık. Şimdi onları tekrar yerine koyup, borçlarımızı kapatmak için mücadele edeceğiz. “SEBZE VE ET FİYATLARI ÇOK YÜKSELDİ” Yaptığımız işin hammaddesi olan et ve sebze fiyatlarında bu süreçte çok büyük artış oldu. 1 Temmuz’dan itibaren kısıtlamaların kaldırılacağı açıklandığı an et fiyatlarına 10 lira zam yapıldı. Domates fiyatları, biber fiyatları almış başını gidiyor. Tüm bunlara karşın, biz bir dürüme 1 lira zam yaptık. Ama insanlar bizim yaptığımız bu 1 liralık zamma, ‘Kapalıydınız, açtınız ve hemen zam yaptınız’ diye tepki gösteriyorlar. Bu bizim elimizde değil. Yaptığımız zam bizi kurtarmaz aslında. Biz bu konuda da çok mağduruz aslında.“ PANDEMİDE İNSANLIK SINIFTA KALDI Kepapçı müşterisi Volkan Çağan, Gaziantep’e turist olarak şehir dışından gelen ve bölgeye özgü damak tatlarını deneyen Volkan Çağan ise pandemi döneminde, paranın farklı dağıtımı, insanların aşıya ulaşımı, farklı ülkelerin, farklı şekilde ulaşımı konusunda insanlığın sınıfta kaldığını belirtti. Volkan Çağan, “Türkiye, belli noktalarda iyiydi, bazen kötüydü. Ekonomik olarak sıkıntılar yaşadık. Ama toparlamaya çalışıyoruz. Herkes işinde gücünde, bir şeyler yapmaya çalışıyor. Umarım 1 Temmuz sonrası iyi olur. Nefes aldık, işler yeniden eskiye döner inşallah. Ama belli ki bu pandemi dönemi fiyatları da etkilemiş. Bu bütün Türkiye’de benzer şekilde. Esnaf tabi kendini kurtarmaya çalışıyor, hayatını idame ettirmeye çalışıyor. Bunu da fiyatlarına yansıtarak yapmaya çalışıyor. Bu durum tabii ki müşteri için kötü, esnaf için iyi mi? Nereye kadar iyi gider, onu da bilmiyorum. Bir takım sübvanselerin olması lazım. Yoksa herkes için sıkıntı” dedi. “PAKET SERVİSİ, AL GÖTÜR SERVİSİ İLE İŞLER DÖNMÜYOR” Tatlıcı Serdar Urhanoğlu'da şöyle konuştu: “Yaklaşık 1,5 yıldır işyerlerimiz kapalı. Bu dönemde yüzde 30 kapasite ile çalışmak zorunda kaldık. Bu süreçte, işletmemizde çalışan 20’ye yakın insan var ve onlara destek olabilmek için bir şeyler yapmak zorunda kaldık. Paket servisi ile, al götür servisi ile bizim işler dönmüyor. Zor bir dönemden geçtik ve 1 Temmuz’dan itibaren artık müşterilerimizi ağırlayabileceğiz. Umudumuz bundan sonra her yerin açılması. Tatlıcı esnafı olarak tüm hazırlıklarımızı yaptık. Yavaş yavaş insanlar gelmeye başladı ve bir hareketlilik oluşuyor. “FİYATLAR DURMUYOR, SÜREKLİ ZAM GELİYOR”” Hem pandemi ve hem de o süreçte malzeme temininde büyük sıkıntılar çektik. Malzeme sıkıntısı yoktu ama bugün aldığımız bir ürünü ertesi gün daha pahalıya almak zorunda kaldık. Bu durum 6-7 aydır devam ediyor ve kullandığımız malzemelere sürekli zam geliyor. Fiyatlar yerinde durmuyor. Yetkililerden bu konuda bir şeyler yapmalarını bekliyoruz. Gelen zamları müşterimize mümkün olduğunca yansıtmamaya çalışıyoruz, genel anlamda yansıtmadık da ama hal böyle olunca, her malzeme her seferinde farklı fiyatlardan bize gelince, bundan sonraki süreçte biz de artan maliyetler karşısında fiyatları güncellemek zorundayız. İşletmenin var olabilmesi, ayakta kalabilmesi için gelen malzeme fiyatlarına göre biz de fiyat ayarlaması yapmak zorundayız.” GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ:* Restaurantın hazırlıklarından görüntüler* Restaurant işletmecisi Taner Olca röportaj* Gündüz hizmet veren kebapçıdan görüntüler, 1 Temmuz hazırlıkları görüntüleri* Kebapçı Erkan Ayık röportaj* Kepapçı müşterisi Volkan Çağan röportaj* Tatlıcı Serdar Urhanoğlu röportaj* Tatlıcı görüntüleri* Genel detaylar