Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Ülkeye 200 milyar dolar döviz kazandırıyoruz, ortalama ihraç fiyatını yukarı taşımak için devlet desteklerinin 2 milyar dolara çıkarılmasını talep ediyoruz” dedi. 

İhracatçı son yıllarda yüzde 30 civarında eriyen ortalama ihraç fiyatlarındaki düşüşün durması ve ibrenin tekrar yukarı yönlü olması, ihraç fiyatlarının hedeflenen seviyeye çıkması için pandemi döneminde devlet desteklerinin artırılmasını istiyor.

Pandemi nedeniyle mağduriyet yaşayan meslek gruplarına Hükümet tarafından sağlanan desteklerin yerinde olduğunu ve desteklediklerini belirten Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, dünya genelinde talebin nazlı olması nedeniyle Türkiye’nin ortalama ihraç fiyatının son yıllarda 1,6 dolar ortalamadan, 1,1 dolara düştüğünü, ortalama ihraç fiyatlarının yüzde 30-35 seviyesinde eridiğini, maliyetine ihracat yapmak durumunda kaldıklarını, ihracatçılar olarak 2021 yılında Türkiye’ye 200 milyar dolar döviz kazandıracaklarını, bu tutarın yüzde 1’i olan 2 milyar dolar devlet desteği gerektiğini dile getirdi.

“Ticaret Bakanlığımız tarafından ihracatçılara farklı başlıklarda sağlanan devlet destekleri için 2021 yılında 4,1 milyar TL bütçe ayrıldı” diyen Eskinazi, “Ancak yılın ilk dört ayında söz konusu desteklerin toplam tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 59 oranında azalarak 367 milyon TL olarak gerçekleşti.

Devlet yardımları süreçlerinde henüz hakkedişleri ödenmeyen ihracatçılara ödemeler hızlandırılabilir, bu noktada yeni uygulanmaya başlanan Destek Yönetim Sistemi (DYS) süreçleri hızlandırmak için etkin bir şekilde kullanılabilir. İhracattan elde ettiğimiz dövizin yüzde 1’inin ihracatçılara devlet desteği olarak dönmesini uzun yıllardır talep ediyoruz. Pandemi döneminde bu talebimizin yerine getirilmesi daha acil hale geldi” diye konuştu.

Türkiye ekonomisi açısından döviz gelirlerinin artırılması ihtiyacının hem konunun uzmanı iktisatçılar hem de hükümet tarafından yoğun bir şekilde ifade edildiğini dillendiren EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, ödemeler bilançosunda en önemli döviz girdisini sağlayan kalemin ihracat olduğuna dikkati çekti.

Eskinazi sözlerini şöyle sürdürdü: “İhracatçılara sağlanan nakdi ve vergisel teşvikler günümüz koşullarında daha da önemli hale geldi. Bu çerçevede ihracatçılara sağlanan nakdi desteklerin tutar olarak artırılması yanında yeni ve daha kolay erişilebilir destek unsurları da ihdas edilmelidir. Tarımsal ürün ihracatında birim başına sağlanan nakdi destek tüm sektörlere yaygınlaştırılabilir. Bunun yanı sıra ihracatçılara yönelik hali hazırda sağlanmış olan vergisel teşviklere ilave tedbirler geliştirilebilir. Örneğin gerçek kişilere, posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacıları aracılığıyla elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde ettikleri kazancın yüzde 50’sini gelir vergisi matrahından indirebilme imkânı veren mikro ihracat desteğinin kapsamı tüm ihracatçıları kapsayacak şekilde genişletilebilir.” 

“DESTEK ORANLARI YÜZDE 20 ARTIRILSIN”

Pandemi koşulları nedeniyle ihracatçıların 2 yıldır fiziki fuar ve ticaret heyeti organizasyonlarına katılamadığını hatırlatan Eskinazi, şunları söyledi:

“İhracatçılarımız tesislerinde üretimin devam etmesi, istihdam ettikleri çalışanların işlerini ve refahının sürmesi adına son yıllarda sürekli fedakârlık yaparak maliyetine satış yapar oldu. Dünya genelinde aşılamanın yaygınlaşmasıyla birlikte yaşam normale döndükçe fiziki fuarlar ve ticaret heyeti organizasyonları eski canlılığına kavuşacak. Bu gelişmelerden azami faydayı sağlayabilmemiz için fuar desteklerinin eskisi gibi dolar cinsinden ödenmesini ve yüzde 50 olan desteklerin yüzde 70’e çıkarılmasını bekliyoruz. Hedef pazarlardaki fuarlardaki destek oranı ise yüzde 90’a çıkarılmalı. Mevcut devlet desteklerindeki tüm oranlar 20 puan arttırılmalı.”

İhracatçıların maliyetleri arasında enerjinin büyük yer tuttuğuna işaret eden Eskinazi, şöyle devam etti:

“İhracatçılarımızın kendi ihtiyacı olan enerjiyi yenilenebilir enerji kaynaklarından temin etmek için yapacakları yatırımlar devlet desteği kapsamına alınmalı. Ürettikleri ihtiyaç fazlası elektriğin devlet tarafından satın alınması konusunda düzenleme yapılmalı. İhracatçıların KDV iadesiyle mahsup kalemlerine enerji giderleri de dahil edilmeli.”

"SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK YATIRIMLARI DESTEK KAPSAMINA ALINMALI

Dünya’daki kaynakların kıt olduğunu, sürdürülebilir üretim ve ihracatın hayati derecede öneme sahip olduğunu dile getiren EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “En büyük ihraç pazarımız Avrupa Birliği 2050 yılına kadar karbon salınımını sıfırlamayı hedefliyor. 2022’den itibaren AB’ne ihracatta karbon vergisi gündeme gelecek. Karbon salınımını düşürecek adımları atan ihracatçılarımız bu çabalarında devleti yanlarında görmek istiyorlar. Özellikle atıkların yeniden kazandırılmasına ilişkin destekler olabilir, ayrıca sürdürülebilirlikle ilgili başlıklarda özel danışmanlık hizmetleri kapsama alınabilir” dedi.

“KUR FARKLARI GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ MATRAHINDAN İNDİRİLEBİLMELİ”

“İhracattan elde edilen kazançlarda vergi yükümlülüğünü azaltan tedbirler tasarlanabilir” tespitinde bulunan Eskinazi, şu değerlendirmeyi yaptı:

“İhracatçılar kur artışlarında her ne kadar vergiye tabi kazanç anlamında kur farkı geliri elde etmiş olsalar da esasen yeni ihracat ürünlerinin imali veya tedarik maliyeti aynı ölçüde artmakta olduğundan reel manada bir kazanç doğmamaktadır.  Reel olmayan kazancın vergilendirilmesi ihracatçıların sermayelerinin erimesine neden olmaktadır. Bu çerçevede ihracat alacaklarından kaynaklanan kur farklarının belli ölçüde gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirebilme imkânı sağlanmalıdır. İhracatçıların finansman kısıtları dikkate alınarak ihracat iadelerine yönelik mevcut kolaylaştırmalara ilave yeni imkanlar geliştirilebilir. Bu çerçevede vergiye uyumlu mükelleflere sağlanmış olan ön kontrol raporu ile iade imkanının genişletilmesi ve ayrıca gelir ve kurumlar vergisinde vergiye uyumlu mükellef indiriminden faydalanan mükellefler için de teminat mektubu ile yapılan iadelerde teminat tutarlarında belirli ölçülerde indirim yapılması tasarlanabilir.”

E-İHRACATA YÖNELİK DESTEKLER ARTTIRILMALI

İhracatın tabana yayılmasına yönelik bir açılım geliştirilmesi çağrısında bulunan Eskinazi, e-ihracatla ilgili süreçlerin kolaylaştırıldığı, yeni girişimci ve firmaların ihracata yönlendirildiği bir ekosistem kurulmasını istedi. Pandemi sonrasında dünya genelinde Konteyner sıkıntısı yaşandığını ve ihraç ürünlerinin dünya pazarlarına ulaşma fiyatlarında astronomik artışlar yaşandığını hatırlatan Eskinazi, “Özellikle uzak destinasyonlar (Çin, ABD gibi) için destek ihdas edilebilir. Belirli hatlar için deniz lojistiği firmaları yetkilendirilip, bu firmaların daha elverişli şartlarla yük taşıması sağlanabilir” dedi.